Obraz
6 (51)

je, nie słucha co mówi rozmówca. Formułując swe wypowiedzi, nie dba o to, czy są one zrozumiałe dla rozmówcy.

Innym problemem ekstrawertyków jest nadmierne ujawnianie własnych osobistych problemów i przekazywanie intymnych treści w większości swych kontaktów z ludźmi. Często nie stosują oni prawie żadnej selekcji osób, które mają być odbiorcami tych treści. Często temat rozmów stanowią ważne doświadczenia osobiste.

Nie oznacza to jednak, że osoba taka jest skłonna słuchać zwierzeń innych ludzi. Taki sposób porozumiewania się wywołuje najczęściej nieufność u odbiorcy. Można bowiem sądzić, iż nadmierne ujawnianie własnych osobistych spraw przez nadawcę jest wynikiem braku poszanowania dla sfery intymności. U odbiorcy może zatem wytworzyć się obawa, iż taki sam brak poszanowania dotyczyłby również jego osobistych doświadczeń.

Poza nieufnością nadmierne ujawnianie osobistych problemów może wywoływać u słuchacza także znudzenie czy zniecierpliwienie. Te czynniki mogą sprawiać, że rozmowa nie stanowi źródła satysfakcji dla odbiorcy, a wręcz przeciwnie - dostarcza nieprzyjemnych przeżyć.

Człowiek ujawniający osobiste sprawy bez sprawdzenia, na ile słuchacz zasługuje na zaufanie, może narazić się na kpiny, ośmieszenie. Ponadto jego trudności poznane przez osoby skłonne do manipulowania ludźmi mogą zostać przekazane dalej lub być użyte przeciwko niemu. Informacja o jego kłopotach umożliwia osobom nastawionym nieżyczliwie dotkliwe zranienie go, pokrzyżowanie jego planów, jak również utrudnienie realizacji celów.

Znajomość procesów komunikowania międzyludzkiego ma więc istotne znaczenie dla wyjaśnienia mechanizmów kształują-cych zachowania społeczne człowieka. Problemy związane z porozumiewaniem się bardzo często płyną z różnicy stylów i samego procesu komunikacji. Skuteczna komunikacja zachodzi między dwiema osobami wtedy, kiedy odbiorca rozumie sytuację tak, jak nadawca. W skutecznej komunikacji informacja nadawcy do-dnie oddaje jego intencje, a interpretacja odbiorcy zbiega się z zamiarami nadawcy.

Każda osoba ma swój własny styl komunikowania się, który pozwala zarówno wtapiać się w otoczenie, jak i odróżniać od innych. Skuteczna komunikacja wymaga przystosowania własnego stylu do drugiej osoby i elastyczności w porozumiewaniu się i myśleniu. Rozwijanie elastyczności i stylów komunikacji ma pozytywny wpływ na ilość i jakość wymienianych informacji. Dostosowanie stylów prowadzi więc do doskonalenia komunikacji.

Cały postęp ludzkości opiera się na współdziałaniu, które zależy od sprawnego porozumiewania się. Komunikując się ze sobą, ludzie osiągają wzajemne zrozumienie, uczą się rozumienia siebie, wpływania na siebie, budują wzajemne zaufanie do siebie i otoczenia, dowiadują się czegoś o sobie samych i o tym, jak inni ich widzą. Porozumiewając się, człowiek uczy się rozumieć innych jako partnerów i pomaga im rozumieć siebie.

Obecnie stosunkami międzyludzkimi zajmują się przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych, w tym głównie psycholodzy, socjolodzy, psychiatrzy i pedagodzy. Pojęcie to określają oni z pozycji uprawianej przez siebie dyscypliny naukowej. W psychologii przy definiowaniu stosunków międzyludzkich autorzy odwołują się między innymi do uczuć, ocen, postaw i zachowań. Z. Zaborowski, definiując to pojęcie, obok parametru psychologicznego uwzględnia także aspekt społeczny: traktuje on stosunki międzyludzkie jako „trwałe oddziaływanie na siebie ludzi, określane przez ich osobowość, oceny i uczucia wzajemne oraz przez normy i role społeczne pełnione przez nich”. W myśl tej i innych definicji stosunki międzyludzkie są wynikiem nie jednej, lecz większej liczby interakcji co najmniej dwóch osób, które trwają w czasie.

Każdy stosunek międzyludzki jest rezultatem zarówno psychologicznych właściwości partnerów, ich zainteresowań, postaw i potrzeb, jak też warunków, norm, ról i zadań społecznych każdego z nich. Poszczególne stosunki międzyludzkie różnią się mię-