1
8

III. Kształtowanie społecznych warunkóio pracy

materiału nie dbając o to, czy go potrafią zrozumieć i zapamiętać. Nauczyciel (majster, brygadzista, inżynier) powinien na początku szkolenia przede wszystkim sprawdzić w drodze pytań i badania dokumentów osobistych, co szkolony już umie, gdzie pracował i jak długo, jakie ma wykształcenie itp., aby na tej podstawie wyrobić sobie pogląd, co i ile może on wchłonąć przy pierwszym szkoleniu, a co trzeba odłożyć na później. Zależy to również od oceny stopnia chłonności umysłowej, tak bezwzględnej, jak i względnej, tzn. w danej chwili (inna jest zwykle chłonność, gdy szkolenie odbywa się przy końcu dnia pracy, a inna wcześnie rano). Poza tym ilość materiału musi być dostosowana do metody nauki i pomocy naukowych.

Inaczej przedstawia się sprawa przy szkoleniu kursowym, gdy nauczyciel (instruktor) ma do czynienia z większą liczbą uczniów (pracowników). W tym przypadku wyniki nauczania będą zawsze gorsze niż w przypadku nauczania indywidualnego lub w małej grupce, gdyż w dużym zespole prawie nigdy nie można uzyskać wyrównanego poziomu wykształcenia i zdolności. Jeśli nauczyciel dostosuje się do najsłabszych, to zdolniejsi się nudzą i zniechęcają do nauki; jeśli dostosuje się do zdolniejszych, to słabsi odpadną, gdyż nie będą mogli zrozumieć. Dlatego było błędem (zdarzającym się do dzisiaj) stosowanie wspólnych kursów dla inżynierów i majstrów bez wykształcenia wyższego albo dla robotników z wykształceniem podstawowym i majstrów z wykształceniem średnim.

Ilość materiału przeznaczona na wyższy poziom kursantów może być z reguły większa w stosunku do danego czasu niż ilość materiału na kursie dla słuchaczy o niższym poziomie przygotowania.

Trzeci etap to dobór właściwej metody nauczania. Od metody nauczania zależy najwięcej. Nic nie wyjdzie z „pięknego” programu, jeśli metoda będzie zła lub źle realizowana przez instruktora (majstra, brygadzistę). Dobór metody zależy od:

(1)    rodzaju pracy lub wiedzy, której chcemy nauczyć;

(2)    poziomu szkolonego i jego umiejętności uczenia się.

(3)    możliwości instruktora i jego wiedzy;

(4)    możliwości doboru pomocy naukowych;