210
III. Kształtowanie społecznych warunków pracy
cownicy, którzy jeszcze nigdzie nie pracowali albo niedawno przybyli ze wsi do miasta, czują siej często zagubieni wśród pozornego chaosu pomieszczeń, maszyn i innych urządzeń technicznych, ruchu ludzi i pojazdów, hałasu i wymagań, których nie przywykli spełniać.
Konieczność przeciwdziałania temu stanowi rzeczy, konieczność stworzenia właściwej organizacji przyjetcia do zespołu jest oczywista. Od czego zacząć?
Już prawie sloganem stało się określenie, że majster lub brygadzista powinien nowego pracownika przyjąć życzliwie. Życzliwość jest rzeczywiście bardzo istotnym elementem tworzenia właściwej atmosfery przyjęcia nowego kolegi do zespołu (5). Ale to nie wszystko. Proces przyjmowania do zespołu powinien być — jak wszystkie celowe procesy w przedsiębiorstwie — przewidziany w ramach organizacji zakładu, tzn. powinny być ustalone określone formy i zarezerwowany na to czas odpowiednich ludzi, a zwłaszcza personelu kierowniczego. Nie może ta życzliwość ograniczyć się do paru ciepłych słów i uprzejmych spojrzeń, gdyż na więcej brak czasu; proces ten powinien przebiegać według określonego programu, powiązanego z tzw. instruktażem wstępnym.
Bardzo istotne jest również, aby przyjęcie do zespołu odbywało się nie tylko w drodze formalnej (o której wspomniano wyżej), ale także w drodze kontaktów nieformalnych, które niejednokrotnie mogą okazać się skuteczniejsze. Kontakty nieformalne (zarówno podczas pracy, jak i po pracy) powinny zacząć się od okazania życzliwości przez tzw. nieformalnego przywódcą grupy. Często bywa nim formalny kierownik (majster, brygadzista), ale zdarza się także, że grupa uznaje za przywódcę starszego, doświadczonego lub energicznego a koleżeńskiego — nieco młodszego kolegę z zespołu. Jeśli ten przywódca zainteresuje się nowym pracownikiem (ewentualnie za namową majstra) i nie tylko weźmie go w obronę, ale i pomoże mu swym autorytetem moralnie (a nawet w razie potrzeby czynnie) w przebrnięciu najtrudniejszego pierwszego okresu asymilacji w zespole, to najważniejszy krok został już zrobiony.
(‘0 Szerzej omawiam te sprawy w publikacji [371.