12

232    ///. Kształtowanie społecznych warunków pracy

cząstek, tzn. od operacji poprzez zabiegi, czynności, do ruchów, a nawet niekiedy i mikroruchów.(¹⁷)

Konieczność wyrabiania u robotników, zwłaszcza nowo przyjętych do pracy, samodzielności myślenia nakłada więc na instruktorów (majstrów) obowiązek znajomości metod badania pracy, a zwłaszcza analizy operacji i podziału jej na części składowe. Poznanie tych metod powinno więc stanowić istotną część programu kształcenia majstrów, które rozważymy w następnym punkcie.

6. KSZTAŁCENIE MAJSTRÓW I KIEROWNIKÓW

Mówiliśmy już, że majster pełni kluczową rolę w przedsiębiorstwie. W zasadzie majster jest kierownikiem zespołu ludzkiego (kilku do kilkudziesięciu osób), ma więc organizować, koordynować i kontrolować pracę tego zespołu. Zadania i uprawnienia majstra określają odpowiednie przepisy prawne (¹⁸). Zadania te są ściśle powiązane z jego obowiązkami jako instruktora i wychowawcy załogi, o których już mówiliśmy uprzednio.

Majstrów należy więc dokształcać w dwóch dziedzinach umiejętności: (1) kierowniczych, (2) pedagogicznych, oczywiście nie zapominając o tym, że każdy pracownik, a więc i majster, powinien także dokształcać się w zakresie swego zawodu.

(¹⁷)    Z. Pietrasiński [107] podaje, że nawet w tak prostej operacji jak otwieranie drzwi kluczem można wyróżnić aż 14 elementów składowych: sięgnięcie ręką do kieszeni, włożenie ręki do kieszeni, zestawienie palców w kieszeni, szukanie klucza, znalezienie klucza, chwycenie klucza, przeniesienie klucza do zamka, ustawienie klucza we właściwej pozycji, włożenie klucza do zamka, przekręcenie klucza, wyjęcie klucza z zamka, przeniesienie klucza do kieszeni, wrzucenie klucza do kieszeni, oddalenie pustej ręki od kieszeni.

(¹⁸)    Uchwała nr 111 Prezydium Rządu z r. 1951 (Monitor Polski nr A-18, poz. 230). Wyciąg zamieszczony jest w publikacji [147].