Obraz0 (75)

studentów chemii, żeby porozmawiać na ten temat. Dyskusja skończyli sic; jednak bardzo szybko.

— Plichta — usłyszałem — liczba aminokwasów czy liter jest przcl cięż całkowicie dowolna. Co mają wspólnego aminokwasy z literami A poza tym wszystko to gówno mnie obchodzi.

*

Aminokwasy są związkami chemicznymi, z których jak z cegiełeli składa się białko, a więc wszystko, co żywe. Ich przestrzenna budów,i wymaga, aby — inaczej niż przy zwykłych związkach chemicznych -I oznaczać je określeniami: „lewe” i „prawe”, podobnie jak lewą i pra\vi| rękę. Wiedziałem już o tym wszystkim wcześniej, teraz jednak chodziło o to, dlaczego życie w ogóle związane jest z określonym związkiem che micznym, czy raczej — z określoną liczbą związków. Na postawienie takiego pytania nie pozwalała sama struktura chemiczna aminokwasu.

Na początek stwierdziłem, że nie ma wcale dwudziestu czterecli aminokwasów, lecz dokładnie dwadzieścia. Profesor dodał cztery z własnej profesorskiej inicjatywy. W roku 1959 nie każdy przyrodnik wiedział, że wszystkie białka — zarówno te w pozbawionych jądra komórkowego bakteriach, jak i te w ssakach — zbudowane są z aminokwasów. To samo dotyczy wszelkiej roślinności, od zielonych alg do roślin kwiatowych. Wciąż na nowo zgłaszany sprzeciw, że inne aminokwasy istnieją np. w penicylinie, składniku (nie białku!) grzyba świadczy co prawda

0    znajomości chemii organicznej, ale zdradza też nieznajomość podstaw biologii (genetyki). W sporach naukowych nie mogą być też uwzględnione przytaczane od czasu do czasu jako argument tak zwane aminokwasy prawoskrętne pewnych beztlenowców żyjących w siarkowodorze.

W tych dwudziestu aminokwasach zdumiała mnie jedna właściwość. Otóż w ich skład wchodzi dziewiętnaście lewoskrętnych (prawoskrętne nie występują w przyrodzie, można je wszakże wytworzyć w laborato-

1    mm) oraz jedeii, który nie ma optycznego centrum i dlatego można go uznać zarówno za lewo-, jak i prawoskrętny. Tak oto profesor biochemii doprowadził mnie poprzez liczbę 24 do rozstrzygającej liczby 19. Nie wiedziałem jeszcze, jakie znaczenie ma liczba 24.

Wszelkie życie jest więc zakodowane w

19 lewoskrętnych aminokwasach

Tekst Hamleta napisano używając

19 spółgłosek

•    ’ t. yn dochodzi pięć samogłosek¹. Konstrukcja mowy ludzkiej ma ^! Oflldri spółgłoskowy, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części

» tąłld

*

W dziewiętnastym roku życia słowa profesora biochemii postawiły

*    ' hIm i problemu, który wymagał jasnej odpowiedzi: przypadek czy i' >11 budowy? Tcrlium non datur — trzecia możliwość wykluczona Na

■ j> ilnak nie miałem pojęcia, jak ten problem rozwiązać Pizy aminokwasach mamy do czynienia z chemią, przy liczbni li I i    z matematyką. To wyznaczyło mi drogę. Liczba ld jest lit/I> i

>    > '    t/.n. podzielną tylko przez 1 i przez siebie samą.

Spluwa była dla mnie przekonywająca. Zafascynował mnie mały • i" lyment myślowy: wyobraziłem sobie, że jestem inżynierem i chemi

•    ", któremu Bóg daje zadanie zbudowania z istniejących we wszech

*    ■ n pierwiastków — żywych istot obdarzonych świadomością. Istoty ¹ muszą posługiwać się mową, niezbędnym środkiem autorefleksji Do tot.I. iwy ciała użyję określonych elementów chemicznych, których liczba nu bi dzie dowolna, lecz z góry dokładnie ustalona. Co wchodziłoby

0    przy jej ustalaniu? Otóż wybrałbym liczby stanowiące podstawę ■ dt | matematyki:

liczby pierwsze

W nich bowiem ukryta jest tajemnica, której matematycy nie potrafili do tej piny wyjaśnić. Czyżby na tym polegało moje zadanie?

*

farę lat później po raz trzeci zetknąłem się z liczbą 19. Podczas ykładu / chemii fizycznej profesor znów nieświadomie powiedział cos ImmI.ii ważnego. Wskazał mianowicie na to, że w obrębie stabilnych l„, iwiastkow występuje tylko dwadzieścia czystych izotopów. Zachowa lem skiypt z owego wykładu jako dowód. Później na uniwersytetach ,t yhti/egano się już wszelkich wzmianek o tak zagadkowych współza I, nosnach. Profesor określił jako godne uwagi (i chlubił się przy tym „ |, iią spostrzegawczością), że z tych dwudziestu izotopów tylko najniz ,/y pierwiastek, beryl, ma parzystą liczbę porządkową

4

I mIi | następują pierwiastki:

•i, II, 13, 15, 21, 25, 27, 33, 39, 41, 45, 53, 55, 59, 65, 67, 69, 79, H3

¹    Klina pracuje podobnie jak instrument dęty. Powietrze Npięhmc pr/v pi/iąilywtt , ... i •.miny głosowe wywołuje dźwięki — samogłoski. Natomiast ,irlyltiil,„ |, „iioIhIom t i..y,iillije się w trojaki sposób: za pomocą warg, zębów i języka.