Redukcja aldehydów i ketonów do alkoholi
Redukcja grupy karbonylowej w aldehydach i ketonach jest często wykorzystywana do syntezy alkoholi pierwszo- i drugorzędowych. Ogólne zastosowanie znajdują dwie metody, redukcja katalityczna i redukcja donorami anionów H'.
Do katalitycznej redukcji grupy OO aldehydów i ketonów służą takie same katalizator)', jakie są używane do uwodornienia podwójnych wiązań między atomami węgla. Wiązania C=C łatwiej przyłączają wodór i dlatego nie jest możliwe selektywne uwodornienie grupy karbonylowej w nienasyconych aldehydach i ketonach, można natomiast zredukować wiązanie C-C bez naruszenia wiązania CK).
Ni.H„ 25°C
CH3CH2CH2CH2Cs
ch3ch-chch2q
Ni, % !00°C
Najczęściej używanymi donorami anionów wodorkowych są kompleksowe wodorki LiAlKa i NaBRi. Do redukcji grupy karbonylowej najlepiej nadaje się tetrahydroboran sodu. Reduktor ten jest o wiele mniej reaktywny niż tetrahy-droglinian litu i dlatego może być używany do redukcji aldehydów' i ketonów zawierających oprócz grupy OO inne wrażliwe na redukcję grupy funkcyjne (tab. 13.2).
CHjCHjCHjCHO NaBH<» CHjCHjCHjCHjOH przykład syntezy alkoholu pierwszorzędowego przez redukcję aldehydu
CHjCHjCHjCHCHj
ch3ch2ch2cch3
o
OH
przykład syntezy alkoholu drugorzędowego przez redukcję ketonu
Tabela 13.2. Selektywność redukcji kompleksowymi wodorkami
Śubstrat |
Produkt | ||
Nazwa |
Wzór |
NaBIł< |
LiAH-Lj |
Aldehyd |
RCHO |
RCH2OH |
RCH2OH |
Keton |
Rn |
Rn CHOH Rx |
Rn CHOH R/ |
Ester |
J! sOR |
nie reaguje |
RCH2OH |
Kwas karbo- |
RCOOH |
nie reaguje |
RCH2OH |
ksylowy Nitryl |
RCN |
nie reaguje |
RCH2NH2 |
Alken |
RCH=CHR |
nie reaguje |
nie reaguje |
Mechanizm redukcji kompleksowymi wodorkami polega na nukkofilowej addycji anionów BH^ lub A1H4 do grupy C=0. Po czterokrotnym powtórzeniu addycji powstają tetraalkoksyborany albo tetraalkoksygliniany, które są hy-drolizowane do alkoholi bez wyodrębniania z mieszanin reakcyjnych. Podczas redukcji etanalu tetrahydroboranem sodu zachodzą następujące reakcje:
[H-BHJ” + 0=CHCH3 -► [CH3CH2OBH3]'
[CH3CH2OBH2-HT + 0=CHCH3
[(CHjCąO^BHJ