P1010160 (3)

134

nik sprawności gleby przyjmuje się Obecnośę szczawika zajęczego lub przvna|. mniej roślin charakterystycznych dla wiosennego aspektu buczyn. Cięcia te powinny w miarę możliwości zastąpić zaniedbania wynikające z niewykonywania trzebieży.

Usunięciu podlegają drzewa złej jakości z drzewostanu głównego, nawet za cenę przerwania zwarcia pułapu koron. Ogólnie jednak intensywność cięć przygotowawczych odpowiada intensywności trzebieży, a drzewa po wykonanym zabiegu powinny się lekko stykać gałęziami. Pozostawia się drzewostan podrzędny (drzewa opanowane) jako osłonę gleby.

Nalot, któiy pojawia się w okresie przygotowawczym, pozostawiamy nie wykonując zasadniczo cięć odsłaniających. Jeżeli wystąpi on w miejscach trudnych do odnowienia, wymagane jest wówczas delikatne przerzedzenie drzewostanu.

W roku oczekiwanego, dobrego urodzaju nasion, gdy kwitnienie buka zapowiada obfitość bukwi, należy zaplanować cięcia, a latem przy pełnym ul istnieniu wyznaczyć je. Cięcia obsiewem wykonuje się jesięnią. (przed nastaniem silnych | mrozów) w zasadzie jeden raz po opadnięciu nasion (choć w praktyce różne przyczyny wymagają ich powtórzenia), lub zimą przy dość grubej pokrywie śniegu. Drzewostan przerzedza się równomiernie na całej powierzchni objętej planem cięć, usuwając głównie drzewa opanowane, krzewy, a także pojedyncze drzewa z drzewostanu głównego.    I

Intensywność cięć obsiewnych określana jest w różny sposób. We Francji usuwa się 25-30% masy drzewostanu i pozostawia w przeciętnych warunkach około 175 drzew na 1 hektarze powierzchni odnowieniowej (Troup 1966). Niektórzy autorzy zalecają, aby po cięciu wskaźnik zadrzewienia osiągnął wartość 0,6-0,7 (Bemadzki 1974), bądź też zwarcie powinno być takie, aby drzewa przy wietrze stykały się gałęziami. Zmniejszenie zwarcja, a zatem poprawa warunków świetlnych ma umożliwić egzystencję nalotu przez 3 lata. W tym okresie zwarcie może zmienić się w takim stopniu, aby istniały warunki do ponownego obsiewu, gdy poprzedni z pewnych przyczyn zawiódł. Zazwyczaj wiąże się to z dużą ilością nasion płonnych lub szkodami wyrządzonymi przez spóźnione przymrozki.

Jeżeli gleba w roku nasiennym nie jest przystosowana do przyjęcia nasion (gruba warstwa liści), konieczne jest jej przygotowanie przez wykorzystanie i sprzętu mechanicznego (jeże, brony leśne, glebogryzarka).

Pierwsze cięcie odsłaniające wykonuje się zimą trzeciego roku po obsiewie. I Na uboższych siedliskach cięcie to można przeprowadzić w dwa lata po obsiewie. W roku następnym po obsiewie cięć nie należy wykonywać, gdyż jednoroczne siewki buka są bardzo wrażliwe na uszkodzenia przy obalaniu i zrywce drzew (JBezacinsky 1969). Następne cięcia odsłaniające powtarza się i lokalizuje zależnie od potrzeb odnowienia (ocenić należy pączki, układ gałęzi, liście), a także od możliwości zrywki drewna. Cięcia te powinny być ostrożne i stopniowe.

W naszych warunkach liczba cięć odsłaniających wynosi 3 (rzadziej 4) i wy-

tonuje się je co 3-5 lat. Drzewa o dużych koronach należy usuwać wcześniej, aby uniknąć dużych szkód wśród nalotu i podrostu.

Cięcie uprzątające nie może być opóźnione; samotnie stojące buki mogą bowiem ulegać zgorzeli słonecznej, a szkody w odnowieniu stają się większe, gdy podrost jest bardziej wyrośnięty. Orientacyjnie przyjmuje się, że cięcie uprzątające następuje po około 15-20 latach od cięcia obsiewnego i osiągnięciu przez - odnowifiniftjwysokości około 1 m. Masa drewna pozyskana w jednym cięciu odsłaniającym lub cięciu uprzątającym nie powinna przekraczać 80-100 m³/ha, gdyż większy rozmiar cięć powoduje znaczny wzrost szkód w odnowieniach (Bemadzki 1974). Całkowicie odsłonięte podrosty (młodniki) przyrastają bardzo szybko na wysokość, ale można w odpowiednich warunkach świetlnych (większe luki) wprowadzić wśród nich domieszkę gatunków światłożądnych (sosna, modrzew, dąb, jesion). Domieszki znoszące ocienienie, jak: jodła, świerk, jedlica, jawor, wprowadza się w fazie pierwszych cięć odsłaniających.

W drzewostanach mieszanych dębowo-bukowych i bukowych z udziałem dębu i (lub) jodły większą przydatność wykazuje rębnia gniazdowa częściowa (Jaworski 1990) (według „Zasad hodowli lasu” rębnia Ile z osłoną na gniazdach), zaś w wielogatunkowych z różnym udziałem buka, jodły i świerka rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona.

Zasady odnawiania drzewostanów dębowo-bukowych przy zastosowaniu rębni gniazdowej częściowej

W pierwszym etapie stosowania tej rębni dążymy do odnawiania dębu na gnjazdąch^a w drugim buka między gniazdami. Postępowanie hodowlane rozpoczynamy od wyznaczenia w terenie gniazd, uwzględniając przy tym istniejące odnowienia dębu i rozmieszczenie drzew nasiennych (Bemadzki 1974).

Jeżeli nalot i podrost występują w ilości zapewniającej pożądany udział dębu w odnawianym drzewostanie, to — zależnie od stopnia zwarcia drzewostanu i rozwoju odnowienia — wykonujemy na gniazdach jedno lub dwa cięcia odsłaniające i cięcie uprzątające. Po osiągnięciu przez podrost wysokości biologicznego zabezpieczenia, tj. około 1,5 m, przystępujemy do odnowienia buka między gniazdami.

W przypadku braku odnowień dębu lub ich niezadowalającej ilości, a wystarczającego udziału drzew nasiennych na wyznaczonych gniazdach po wcześniejszym przygotowaniu gleby, w roku dobrego urodzaju, wykonujemy cięcia obsiewne. Stosownie do potrzeb rozwijającego się odnowienia wykonujemy cięcia odsłaniające i po 6-8(10) latach od obsiewu cięcia uprzątające, po których następuje odnowienie buka.

W drzewostanach, w których brak odnowienia naturalnego, a udział starych dębów nie zabezpiecza go w dostatecznym stopniu, konieczne jest odnowienie sztuczne. W takich sytuacjach najwcześniej wykonujemy cięcie zupełne na gniazdach i odnawiamy je dębem. Wielkość gniazd powinna wówczas zapewnić