P1020974 (3)

6. Wielka debata o automatyzacji

Na początku lat 60. przywódcy ruchu praw obywatelskich zac™ ostrzegać przed skutkami grożącymi Afroamerykanom ze sW automatyzacji, a inni wyciągali dalej idące wnioski dla caW społeczeństwa. Zaczęto wtedy, głównie pod naciskiem wzrost, bezrobocia wśród czarnej ludności, ogólnokrajową dyskusję ja możliwymi skutkami automatyzacji w gospodarce i na rynku pra~ W marcu 1963 r. grupa wybitnych naukowców, ekonomistów i L kładowców na czele z Robertem Oppenheimerem, dyrektorem Instytuj Badań Zaawansowanych Uniwersytetu Princeton, opublikowała w dziej, niku „The New York Times" list otwarty do prezydenta, ostrzegaj* przed groźbą automatyzacji dla przyszłości gospodarki amerykańskie i wzywając do narodowego dialogu w tej sprawie. Powstał tymczasowi komitet ds. potrójnej rewolucji, ponieważ uznano, że w społeczeństw zachodzą nowe rewolucyjne zmiany trojakiego rodzaju — rewolucja o. bemetyczna, zbrojeniowa i praw człowieka. Komitet dowodził, że non cybernetyczne technologie wymuszają fundamentalną zmianę w relacja między dochodem a pracą. Autorzy wskazywali, że dotychczas zasoli ekonomiczne były zawsze rozdzielane na podstawie ich udziału w p& dukcji, natomiast obecnie technologie informatyczne zagrażają tej tradv cyjnej zasadzie. Ostrzegano, że „rozpoczęła się nowa era produkcji, j zasady organizacji są tak nowe, jak zasady ery przemysłowej różii się od zasad ery agrarnej. Rewolucję cybernetyczną spowodowało pot czenie komputera i samoregulującego się automatu. Wynika stąd, i powstaje system o prawie nieograniczonej możliwości produkcyjnej, ktćn stopniowo będzie wymagał coraz mniej siły roboczej"^{1 2}.

Koniec pracy

Członkowie komitetu wielokrotnie powtarzali, że „Murzyni najdotkliwiej cierpią z powodu cybemetyzacji gospodarki, która skazała na wygnanie wiele grup" i przewidywali, że z czasem nowa rewolucja komputerowa przejmie coraz więcej zadań produkcyjnych w gospodarce, a miliony robotników pozostaną bez pracy³. Komitet wzywał prezydenta i kongres do rozważenia możliwości zagwarantowania każdemu obywatelowi prawa do odpowiedniego dochodu, by w ten sposób dokonać redystrybucji środków dla milionów ludzi zwolnionych z pracy wskutek usprawnień technicznych^{4 5}.

Ostrzeżenia komitetu zwróciły uwagę Białego Domu. W lipcu 1963 r. prezydent Kennedy wezwał do utworzenia Narodowej Komisji ds. Automatyzacji'⁶. Pół roku później prezydent Lyndon Johnson w orędziu o stanie państwa zaproponował utworzenie Komisji ds. Automatyzacji, Technologii i Postępu Ekonomicznego. Tej samej wiosny przeprowadzono publiczne przesłuchania w kongresie i przyjęto akty prawne niezbędne do utworzenia komisji⁷.

Rząd wybiera drogę pośrednią

W raporcie Komisji ogłoszonym w 1965 r. usiłowano zająć stanowisko pośrednie między tymi, którzy dowodzili, że rewolucja cybernetyczna wymaga natychmiastowej reakcji oraz tymi — zwłaszcza ze sfer biznesu — którzy twierdzili, że bezrobocie technologiczne jest normalnym następstwem postępu ekonomicznego i wkrótce silna gospodarka wchłonie bezrobotnych: „według skrajnej opinii świat,

113

1

¹ The Ad Hoc Committee on the Triple Revolution Memorandum, 22.03.1964, Appemt

2

| Tamże s. 193.

I Tamże S. 199.

Przemówienie w Kongresie 22.07.1963, Public Papers of tlie Presidents, 1963, John F. Kennedy, 1.01-22.11.1963, Washington, D.C.: Govemment Printing Office, 1964 s. 310.

3

to the Speaker of the House Proposing a National Commission on Automation and Technological Progress, 9.03.1964", [w:] Public Papers, Book 1, s. 357; „Remarks Upon

4

Signing Bill Creating the National Commission on Technology, Automation and

5

Economic Progress, August 19, 1964" [w:] Public Papers, Book 2,1.07.1964 - 31.12.1964

6

Doroczne orędzie o stanie państwa, 8.01.1964, Public Papers of the Presidents, 1963-64, Lyndon B. Johnson, Book 1, 22.11.1963 - 30.06.1964, Washington, D.C.: U.S. Govemment Printing Office, 1965 s. 11; „Letter to the President of the Senate and

7

s. 983.