p1080129

Rys. II

Według ułożonych liczb można tworzyć zapisy działań w zakresie danej liczby. Pomoc ta daje również możliwość sprawdzenia, które dzieci opanowały monografię danej liczby, a które mają jcszc/c trudności w doborze składników.

Trudniejszym sprawdzianem umiejętności rozkładu liczby na dwa składniki jat uzupełnianie grafów od 2 do 10. W tym celu można wykonać ćwiczenia na wadze liczbowej. Jest to zabawka matematyczna, która składa się z wagi dwuramiennej i kompletu cyfr od 1 do 10. Plastikowe cyfry mają różną wielkość, a ciężar ich jest tak dobrany, że każda suma dowolnych dwóch składników równoważy się z tymi składnikami.

Czytamy: cztery dodać jędca jflŚl pieć. trzy dodać dwa jest pięć.

Zapisywanie formuły działania matematycznego jest poprzedzone zrozumieniem istoty dodawani a i odejmowania. Formulę dodawania można wprowadzić najpierw, a dopiero po jej opanowaniu odejmowanie w zapisie. Rozpoczynamy od konkretów oraz. działań na nich opartych i wynikających z treści zadań. Uczniowie wiedzą już. że każda liczba ma dwa składniki. Jeśli zabierzemy jeden, to pozostanie drugi. Sytuację taką przedstawiamy w sposób obrazowy posługując się liczydłem pionowym oraz figurami i klockami matematycznymi, ciekawym sposobem działania na konkretach są liczydcłka kulkowe (z wykorzystaniem korali z zestawu do połączeń liniowych). Każde dziecko otrzymuje deseczkę z. nawierconymi otworami o wielkości średnicy kulek - najpierw

z pięcioma otworami, a później z dziesięcioma. Jeśli opracowujemy mniejszą liczbę, to niepotrzebne otwory zaklejamy plastrem. Dzieci otrzymują również zestaw kulek w jednym kolorze.

2+3-5. 5-3-2 Rys. 32

Przez, położenie patyczka w dowolnych miejscach dzielimy liczbę na dwa składniki. Obracając deseczką o 180*. otrzymujemy działanie o odwrotnej kolejności składników. Mówimy, że jest to takie samo działanie.

3+2-5. 5-3-2 Rys. 33

Tego rodzaju ćwiczenia mogą być pomocne przy wprowadzaniu prawa nrzemienności dodawania. Uczniowie zauważają zależności zachodzące między działaniami matematycznymi. Powyższa pomoc jest przydatna do ćwiczeń w opanowaniu dopełniania do 10. Układając daną liczbę na deseczce, uczeń widzi, ile brakuje do 20. Dokłada kulki w innym kolorze. W opracowaniu monograficznym liczb można wykorzystać też pudełko-łiczydcłko. stanowiące grę dydaktyczną. Wykonane jest ono z pudełka po zapałkach. W środku ma umieszczoną przegródkę, niższą od boków pudelka. Znajduje się w nim określona liczba guziczków. Po zamknięciu pudełka, przez potrząsanie, guziczki układają się w obu przegródkach. Po otwarciu uczeń widzi, na jakie dwa zbiory podzieliła się dana liczba, czyli jakie ma składniki. Uczeń układa zapis działania matematycznego i rozwiązuje je. Można powiedzieć, że rozwiązał zadanie tekstowe posiadające charakter poglądowy.