Agnieszka Krzanowska Szczecin
W ostatnich latach reklama stała się zjawiskiem tak powszechnym i popularnym, że jej analizą zajęli się badacze różnych specjalności: ekonomiści, socjologowie, psychologowie, znalazła się również w kręgu zainteresowań lingwistów. Pomimo ukazania się szeregu prac na ten temat, nadal wiele zagadnień z nią związanych wymaga szczegółowego omówienia Jednym z nich jest język sloganów reklamowych. Do tej poty pojawiło się kilka artykułów poświęconych temu problemowi, jednak, moim zdaniem, nie wyczerpują one tematu. Niniejszy artykuł jest próbą opisu sloganów reklamowych w ujęciu lingwistycznym. Celem niniejszego artykułu jest analiza polskich i rosyjskich sloganów reklamowych, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów występowania nazwy reklamowanego produktu w sloganie.
Podstawę materiałową stanowią slogany reklamowe prezentowane w polskich i rosyjskich środkach masowego przekazu w latach 1998-2001. W sumie zgromadziłam 1313 sloganów, w tym 907 polskich i 406 rosyjskich. Źródłem były przede wszystkim prasa i telewizja, rzadziej radio, różnego typu wydawnictwa okazjonalne (katalogi, ulotki, plakaty, billboardy). Nieocenionym źródłem okazał się także internet.
Zmiany społeczne w kraju znalazły odzwierciedlenie również w języku, czego wyrazem może być rozszerzenie znaczenia leksemu slogan w słownikach języka polskiego. Na przykład w Słownikujęzyka polskiego pod redakcją Szymczaka, (zarówno w wydaniu z 1981 roku, tom II, s. 252, jak i w DC wydaniu a roku 1994, tom III, s. 252) uzyskał on następującą definicję: ‘oklepany zwrot, ogólnik, fiazes, komunał, hasło propagandowe, reklamowe’, ale już w Słowniku współczesnego języka polskiegojp od redakcją Dunaja (1999) pod jednym hasłem eksplikuje się jego dwa znaczenia: ‘utarty zwrot niezawierający głębokiej treści, banał, frazes: Przemówienie pełne sloganów. Powtarzać slogany' óraz4zwięzłe hasło propagujące pogląd lub zasadę postępowania, adresowane do masowego odbiorcy: Slogan reklamowy'. Slogan propagandowy' . Druga definicja pozbawiona jest wyraźnie negatywnego nacechowania w przeciwieństwie do przytoczonych dwóch pierwszych.
W literaturze z zakresu reklam można znaleźć szereg definicji terminu „sloganu reklamowego”. (Bralczyk, 1998; Kamińska-Szmaj, 1996; KatjrrazpKHeB, 1995; Lewicki, 1996; Mopo30Ba, 1998; My3btKam; 1996;Reboul, 1980; Zimny, 1996). Na przykład
Język trzeciego tysiąclecia //, tom 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyżnie. red. Grzegorz Szpila, seria Język a komunikacja 4, Kraków, Wydawnictwo Tertium, 2002