P1120584 resize

JAN DĄBROWSKI

Z PROBLEMATYKI STOSUNKÓW SPOŁECZNYCH LUDNOŚCI KULTURY ŁUŻYCKIEJ

Studia nad stosunkami społecznymi dawnych grup ludzkich są ciągle Jeszcze bardzo słabo zaawansowane, a ich metodyka de facto nie została Jeszcze opracowana. Stąd w tej dziedzinie badań wiele dowolnie konstruowanych hipotez zastępuję na razie miejsce wyników bardziej ugruntowanych. Przedstawione poniżej uwagi mają także charakter hipotez, a ściśle mówiąc hipotezy o znacznym zmniejszeniu ckskluzywności grup społecznych¹ w czasach'trwania w Európleirodkowej~kullury luiyĆłBe1*r Dla uzasadnienia tej hipotezy wykorzystano materiał z cmentarzysk, przyjmując następujące założenia:

1. Całość materiału zabytkowego z cmentarzyska (a także materiały kostne) odzwierciedla stosunki panujące w grupach społecznych, użytkujących owo cmentarzysko, przy czym to odzwierciedlanie może być z różnych przyczyn wypaczone. Oprócz wpływu rytuału pogrzebowego* do najważniejszych czynników należy tu sam występujący wówczas podział grup społecznych, będący z pewnością podziałem, który może być zrozumiany Jedynie poprzez stosowanie do badań schematu gradacji spo-

¹ Przez „grupę społeczną** rozumiem „dwie lub więcej Jednostek, miedzy którymi istnieje określony stosunek społeczny” (J. Wiatr. Społeczeństwo. Wstęp do socjologii systematycznej. Warszawa 1964, s. 95). Badane Smpy należą niewątpliwie do grup o przewadze więzi społecznej o charakterze osobistym (formalnych), o dużym stopniu trwałości i więzi społecznej uświadomionej; omówienie tych pojęć por. Wiatr, Społeczeństwo-., s. 99 1 n.. oraz J. Szczepański Hemeatarne pojęcia socjologii. Warszawa 1965, s. 137 1 n. Od dalszych określeń tych trup możne aię na razie wstrzymać.

*    Na temat ckskluzywności grup por. H. Beeker i H. B. Barnes, Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii t. 1. Warszawa 1961 * © i n_ gdzie omówiono różne przejawy I przyczyny niechęci ludów pnedpilmlennych do wszelkich ludzi i rzeczy obcych.

*    B. Gcdiga, Cmentarzyska kultury łużyckiej W badaniach siosunków społecznych, „Archeologia Polski”, t. VIII: 1963, s. 15 i n„ oraz tabela I.

I

Arcłicolojila Polski t. XVIII. z. Z