3*4
JAM DĄBROWSKI
*
sza w i c - M: edzeszynu*, gdzie pochowano w odrębnym groble zaledwie jedno z ośmiorga stwierdzonych dzieci. Na cmentarzysku tym jedynie 8 z 18 przebadanych antropologicznie grobów to pochówki jednostkowe, pozostałe kryją szczątki dwóch lub więcej osobników. Koresponduje to dobrze ac stosunkami, stwierdzonymi na cmentarzysku grobów kloszowych w Warszawie-Henrykowie (tabela II).
Tl^rTr II Występowanie pochówków dziecięcych na cmentarzyskach póincj epoki
brązu I wczesnej epoki tclaca | L
Sta |
nota Mad |
nut a— ci w Odrębnych grobach | |||
SM— |
■aSayU i antropoio- 1 SlSH |
■tata |
W |
Iłem |
% '• j oMbi.lkOw j iłiiMiwa |
Simris 2 |
98 |
w |
17.9 |
11 |
84.6 |
Klenmice |
sa |
11 |
17.7 |
9 |
81.8 |
Vaarda Ork |
17 |
6 |
33.2 |
6 |
100 |
Warszawa - Henryko’* |
IM |
109 |
54.7 |
58 |
48.5 |
ZtftWw |
88 |
4 |
0 |
4 |
100 |
G liter Nowy |
m |
20 |
36^» |
11 |
42.3 |
Stare Polaszki |
ee |
28 |
39.3 |
10 |
SM |
Wkluinkc |
» |
10 |
30.3 |
70 | |
Mflooewo stan I |
M |
5 |
tu |
4 |
80 |
Lam |
308 |
106 |
84 |
101 |
M |
Ti----- |
70 |
21 |
30 |
18 |
90 |
p-- -— |
18 |
I |
6.2 |
1 |
100 |
CU—U 1A |
235 |
101 |
41.9 |
90 |
89.1 |
88 |
14 |
23.3 |
11 |
“8.5 | |
*■>»« |
23 |
7 |
30.4 |
5 |
71.4 |
Dla celów porównawczych sporządzono tabelę II. prezentującą materiały s 15 stanowisk późnej epoki brązu oraz wczesnej epoki żelaza (okres hals-.-:.i - ki C i D oraz okres lateński). Na epokę brązu przypada cmentarzysko w Simris (południowa Szwecja), a także Klentnice, ok. Mikuło* (kultura Podali) i Voerde-Ork. Kr. Dinslakcn (południowonlemiecka kultura pól popielnicowych)**. Materiały z ziem Polaki reprezentuje cmen-
araa, pow. Ctecfc—. . Wiadomości Artteologiczne-. XXXIII: IMS. tabela I na S SU; i. Chochoł. Da—śdm v#śdk| anxropolo<nckeho rozboru lużickych M-*Mfdl pdśN z fraSŚrS MM. -Pamatky Arcbcolockk***. XUŁ 1958. s. 575 i n. łdotyczy cmentarzyska z Hi ariftsfera u Kromćfife).
» N O. OaJarali, Jkmthropotnptraf and O—olopścel Analysia of the Skclctnt Matartali mmd CNaulaś Bomem from Simris 2. Simris Parish. |w:J B. Stjcrn-qiiiit llirb a. Dra ara Ape Problem* ta the I.tght ot Simris £xcava:iontt. I.und 1961. ■ 1S3 lat ł. R 1 h o v ■ k y. Ou V rnengru berfoUt non Kientmce. „Font**
345
ntoBLBUttK* tnauKKOW •roucurrai
ta rżysko grobów kloszowych w W arsza wlc-Henrykowie, cmentarzysko klcszowo-pomorskie w Zarębowie. pow. Aleksandrów Kujawski, oraz cztery cmentarzyska kultury pomorskiej, to jest GKAcz Nowy, pow. Kartuzy, Stare Polaszki, pow. Kościerzynę, Włchrowźce, pow. Włocławek. i Miłoszewo, pow. Wejherowo, sten 1M. 1 tu bowiem pominięto kilka mniejszych serii antropologicznych. Trzy następne stanowiska. z których określono szczątki 394 osobników, należą do kultury jastorfskiej.
Są to Lanz. Stendell i Randau11. Cmentarzyska z Chotina i Szentlórinc reprezentują grupy kulturowe, wytworzone w Słowacji i na Węgrzech z udziałem elementów scytyjskich, zaś z Asperg. Kr. Ludwigsburg. — kulturę Alb-Salemską26.
Otrzymane wyniki są bardzo zbliżone do danych, uzyskanych dla kultury łużyckiej. Odsetek dzieci na trzech największych cmentarzyskach (Warszawa-Henryków, Lanz i Chotin) waha się między 34 a 34,7%. przy pozostałych amplituda jest większa 16,2 do 35,2%), przy czym i tu whanła często mogą być wyjaśnione zbyt małą liczebnością badanej serii
ArchacoZosici PragtoseS". 8. Praha 1965. a. SS i n. ara C. Schaeffer. Aatfero-potcpiscke Untersuchunp der Skelettrmte au den Urnenarfiberit eon Yoerde ■ Orfc und den CrabhUpeln roa Voerde-£mmelaum, Kr. OMilakn, .Booner Jafcrbucher". I6t: IŚCI. f. 309 i n.
** B. ZlVIdzka, Ćmentarry*ko proMtf klocowych ic WanasS Hftry-koicie, „Materiały Starożytne" t. X: 1965, s. 232 I n.; A. Malinowski, Wy nikt badań przepalonych koki ludzkich z cmentanytka z okraa lesrtskieeo w Zer*6o-wic, pow. Aleksandrii.- kujawski, .S!avja AnUąua", t. XIV: 1967, paMim; J. Cla-dykowska -Rzeczycka, Materiaf kostne z cmentarzyska ciałopalnego ludnofd kultury pomorskiej z okresu iHcUhfo fV-/7 «r. pju.) ze Starych Polanek (paw. Koieierryna). .Pomerania Antląua . 1965. pa«*tm; J. Gtatfykowika-Rieciyc-ka. Antropologiom* analizo materiałów kotaprh s cmentarzyska ciałopalnego w Clińcru Jfotrym. pow. Kartuzy, „Pomoranla Antięua". D: 1968. pawim; A. Malinowski, Badania pochówków dale palnych z emm tnrsytkę ludności okresu h-tcńskicffo w Wtekrowtawh, pow. Włocławek. _Fcatc* ArcłweoJogia Poranienie*", XVI; 1963. passim; L. J. Łuka i J. Olady ko vika - Rzeczy cka. Amattza arcl.i nloęiczno-anfrnpiloętczna ffrobów kultury pomorskiej odkrytych w JWonnrtr i Jfiepoczołowieudb w pow. aijhirg—fcha. .Rocznik Gdański”. \V\Az 1980, s. Jft i a.
» II. Kcilicc. Kin Bestattunytpletz der jńnpcren Bronce- aad oorrómtsehen Elseazeii roa Laos, Kr. Ludwlpslust, ..Bodcndenkmaplflete iri Meddcaburg". U®, s. 113 In.; Ch. Muller. U.Sikore. Authropotcpache Hmenuekuac der Letcheu-orinde eon Stendell. Kr. Anoermunde. ,.Vcr6ffcntlichungen da* Muśeums fflr Ur-und FrUhgcschlchte Potsdam". 3: 190!. passim, oraz H. Grimm u.G. Thei*. Un-tersuchnngen an Leichcnbranden oui Randau, Kr. Schóuebeck. Jituualtflh tflr mitteldeulscht Vorgc»chłchte”, 38: 1954, passim.
m M. Dulek. Thrakisehes Grdberjeld der HuUstmttzek im Cham. Bratbknra 19C6. » łJ I n; E G. Jerem. The Late Iron Ape Cemetery at JzenMriue .Acta Archear<acica Acnd*~lne Selen larum łlungarkne”. 20: 1968: s llt I n, ora H Żarn. Hall sta ttfortchnęeu m Nordwftnmbep, HVerdff i uiMi tum— des B>sel-lkhen Amtss filr Denkmalpflece Stuttgart". IS: 1970, i. 13 i n.