Oprócz hipoterapii ściśle z nią związana jest rekreacyjna i sportowa jazda konna dla osób niepełnosprawnych, która również ma wiele aspektów terapeutycznych- Zwieńczeniem zmagań sportowych osób niepełnosprawnych jest udział ekip jeździeckich w olimpiadach specjalnych.
Szeroko rozumiany kontakt z koniem wpływa na różne sfery funkcjonowania organizmu człowieka, dzięki czemu oddziaływanie konia ma charakter kompleksowy. Jazda konna pozwala na poprawę zdrowia, kontakt z końmi daje radość, odprężenie, rozładowanie stresów i agresji, poprawę kondycji fizycznej i psychicznej, wzrost odporności i wydolności organizmu, kształtuje i rozwija osobowość. Te wszystkie korzyści są szczególnie istotne dla osób niepełnosprawnych fizycznie bądź psychicznie. Przy zaburzeniach ruchowych hipoterapia pomaga w kodowaniu prawidłowego wzorca ruchu miednicy, normalizacji napięcia mięśniowego, a także doskonali równowagę, koordynację, orientację w przestrzeni, poczucie rytmu.
Różne formy hipoterapii dostępne są dla osób o rozmaitym stopniu niepełnosprawności, zapewniając im wspomniane wyżej korzyści, których osoby te nie mogłyby czerpać z innych form aktywności. Zabiegi hipoterapeutyczne można stosunkowo łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb i odpowiednio je dozować. Osobom niepełnosprawnym zagrażają wtórne zniekształcenia, a uczestnictwo w hipoterapii przeciwdziała im, zapewniając odpowiednią aktywność fizyczną. Hipoterapia dostarcza ciągłych bodźców i jest ogromnym wyzwaniem dla osób niepełnosprawnych, dopingując je do maksymalnego wysiłku, co wpływa pozytywnie na osobowość, motywuje do działania i wyzwala własną inicjatywę. Uczestnictwo w hipoterapii rozwija samodzielność, zwiększa poczucie własnej wartości, wpływa relaksująco i osłabia reakcje nerwicowe. To tylko niektóre z korzyści płynących ze stosowania hipoterapii w rehabilitacji.
Oddziaływanie konia na człowieka ma ogromny wpływ na tak zasadnicze sfery funkcjonowania człowieka, jak ruchowa, zmysłowa i psychiczna.
Wzorzec ruchu grzbietu konia idącego stępem jest bardzo zbliżony do wzorca ruchu miednicy człowieka idącego na dwóch zdrowych nogach. To kluczowe odkrycie pozwoliło na wykorzystanie konia jako wzorca prawidłowego chodu dla osób, u których jest on z różnych powodów zaburzony. Ruchy miednicy odbywają się w trzech płaszczyznach: boczne pochylenie, boczne przesunięcie i rotacja, przy czym ruchy te nakładają się na siebie w czasie jednego kroku. Ich zakres u konia i człowieka jest bardzo zbliżony. Organizm człowieka, biernie siedzącego na końskim grzbiecie, przejmuje impulsy mchowe płynące z grzbietu i koduje je jako prawidłowy wzorzec chodu. Na tym polega oddziaływanie hipoterapii na sferę ruchową człowieka.
W trakcie bezpośredniego kontaktu z koniem sfera zmysłowa człowieka jest stymulowana między innymi przez temperaturę ciała konia, która jest przeciętnie o 1 ° wyższa od temperatury ciała człowieka. W czasie jazdy na koniu silnie pobudzany jest zmysł równowagi, niezbędny do samodzielnego utrzymania się w pozycji siedzącej. Wielu wrażeń dostarcza pacjentom dotykanie sierści na tułowiu oraz włosia grzywy i ogona.