P1520622

Was.ne dla organizmu Jest rachowanie homeostazy, a W tym utriynmnu' pH płynów ustrojowych na poziomie zbliżonym do 7,85. We knvi gównie w osogeu) istnie kilka układów buforowych neutralizujących wahania w stężeniu jonów wodorowych. Należą do nich przede wszystkim układ wodorowęglanowy (H^CO^ HCX)j>~) i fosforanowy    HPO4 ).

Szczególnie silny jest układ wodorowęglanowy. na który przypada 7'2‘$- całej jygemności buforo\vej krwi. W utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej we krwi biorą także udział białka osocza i hemoglobina zawarta w krwinkach czerwonych.

3.6. Procesy obronne w organizmie

Podstawową cechą układu odpornościowego jest zdolność odróżniania struktur obcych od własnych. Ciała obce charakteryzujące się immunogennością, czyli zdolnością pobudzania układu odpornościowego organizmu do reakcji obronnej skierowanej przeciwko nim, nazywa się antygenami. Mogą nimi być drobnoustroje, niektóre związki chemiczne (głównie białka), tkanki obcego organizmu lub zmienione tkanki własne. Kolejną charakterystyczną właściwością antygenu jest możliwość swoistego reagowania z immunoglo-bulinami występującymi w formie wolnej - jako przeciwciała lub w postaci cząstek związanych z błonami komórkowymi niektórych form krwinek białych — jako ich receptory. Związek, który nie wykazuje immunogenności, ale może być wiązany przez immunoglobuliny, nazywany jest haptenem. Hapteny po połączeniu z odpowiednim nośnikiem nabywają właściwości im-munogennych.

Reakcja organizmu na antygen może wynikać z jego wrodzonych właściwości. Wówczas ma ona charakter niespecyficzny i jest podstawią tzw. odporności nieswoistej, inaczej zwanej opornością. Jeśli organizm reaguje na antygen w sposób specyficzny, tzn. szczególny dla określonej jego formy, wtedy powstaje odporność swoista, czyli tzw. immunologiczna, często nazywana odpornością nabytą.

3.6.1. Mechanizmy odporności nieswoistej (wrodzonej)

Odporność nieswoista w ujęciu filogenetycznym pojawiła się najwcześniej. U jednokomórkowców jej zaczątkiem jest zdolność pochłaniania i rozkładu obcego materiału. Bardziej zróżnicowane jej formy obserwuje się u kręgowców. Generalnie składają się na nią liczne bariery, których zadaniem jest najpierw ograniczanie dostępu czynników patogennych do organizmu,

91