P1520684

przodżołądki stanowią jodynie 7,uchylki prasolyku 1 ich pojemność joBt mniejsza niż pojemność trnwiońcn, Łączna pojemność żwacza i czepca u jednodniowego cielęcin wynosi 0,76 1, trnwiońcn zaś 2 1, Intensywny rozwoj poszczególnych części przodżołądków występuje po urodzeniu i właściwe rozmiary żwacz i czepiec (tabela 6.1) osiągają ok. 3. miesiąca życia krów i 2. miesiąca życia owiec. Rozwój ksiąg trwa dłużej i kończy się w 9. miesiącu życia krów i 3. miesiącu życia owiec.

U dorosłych przeżuwaczy nąjwiększą z komór żołądka jest żwacz (rys. 6.7A).

Wypełnia on całą lewą połowę jamy brzusznej. Składa się z 2 worków, grzbietowego i brzusznego, oddzielonych od Biehie głębokimi bruzdami. Na tylnym końcu żwacza znajdują się dwa worki ślepe: tylno-grzbietowy i tylno-brzusz-ny. Przełyk uchodzi do przedniej części worka grzbietowego, do przedsionka żwacza. W błonie śluzowej żwacza nie występują gruczoły trawienne.    i jgjj}

Nabłonek jest zrogowaciały i tworzy różnego kształtu i różnej wielkości brodawki żwacza.

Czepiec ma kształt kulisty u krów i jest mniejszy od ksiąg, u owiec zaś jest kształtu elipsoidalnego i jest większy od ksiąg. Czepiec stanowi przedłużenie przedsionka żwacza, z którym łączy się ujściem żwaczowo-czepcowym.

Ujście czepcowo-księgowe prowadzi do ksiąg. Podobnie jak w żwaczu,

Rys. 6.7. Żołądek wielokomorowy przeżuwaczy. A - przedżolądki. Zaznaczono przebieg rynienki przełykowej oraz budowę błony śluzowej przedźołądków. 1 - przełyk, 2 - przedsionek żwacza, 3 - worek grzbietowy żwacza, 4 - worek ślepy tylno-grzbietowy żwacza,

| - worek brzuszny żwacza, 6 - worek ślepy tylno-brzuszny żwacza, 7 - czepiec, 8 - księgi,

9 - trawieniec, 10 - przebieg rynienki przełykowej, 11 - brodawki żwaczowe, 12 - komórki czepca, 13 - odżwiernik, 14 - początek dwunastnicy. B - przekrój poprzeczny ksiąg. 2, 2, 3, 4 - blaszki ksiąg: (2) - wielkie, (2) - średnie, (3) - małe, (4) - najmniejsze; | - przewód ksiąg, 6 - dno ksiąg, c - błona mięśniowa, d - brodawki (A - wg Bergnera i Ketza; B - wg Wilkusa i wsp., zmodyfikowany)

151