P1680471

W wariancie pierwszym i podstawowym powoływania rządu Prezydent desy. gnuje premiera a następnie na jego wniosek powołuje rząd, który ubiega się ₀ zaufanie Sejmu. W przypadku nie uzyskania przez rząd zaufania parlamentu powołanie rządu należy do inicjatywy Sejmu a rola Prezydenta jest formalna. Prezydent ponownie inicjuje powołanie rządu, gdy zawiodą dwie wcześniejsze procedury (art. 154 i art. 155). Istotą ustrojową przyjętych rozwiązań jest po-wołanie rządu większościowego (procedura pierwsza i druga), natomiast trzeci tryb powołania rządu jest przewidziany na wyjątkową sytuację, gdy Sejm nie ma możliwości politycznej wyłonienia rządu większościowego. W trzecim wariancie Sejm udziela rządowi wotum zaufania większością głosów a powołany rząd oparty jest na konstrukcji ustrojowej rządu mniejszościowego. Brak akceptacji przez parlament rządu mniejszościowego powoduje skrócenie przez Prezydenta kadencji parlamentu.

W konstytucyjną procedurę powoływania rządu zostały wpisane instrumenty ustrojowe promowania i równowagi władz w systemie podziału władzy. W procedurze tworzenia rządu Prezydentowi przypada rola arbitrażu politycznego polegającego na rozwiązywaniu trwałego konfliktu politycznego w Sejmie, powodującego paraliż w funkcjonowaniu mechanizmów systemu parlamentarnego.

Konstytucja przyjmuje klasyczne parlamentarne zasady odpowiedzialności politycznej rządu przed Sejmem, obejmujące odpowiedzialność solidarną rządu i indywidualną poszczególnych ministrów (art. 58 i art. 159). Konstytucja wyłącza udział Prezydenta w pociąganiu rządu do odpowiedzialności politycznej w trybie odpowiedzialności parlamentarnej lub bezpośrednio przed Prezydentem. Ograniczona jest również rola Prezydenta w zakresie dokonywania zmian w składzie rządu, gdyż w świetle art. 161 Konstytucji Prezydent może dokonywać zmian w rządzie tylko na wniosek premiera. Podobnie ukształtowana jest rola Prezydenta w zakresie przyjmowania dymisji całego rządu (art. 162).

Konstytucyjna konstrukcja systemu rządów wyraźnie wzmacnia rolę ustrojową rządu. W rezultacie rząd uzyskał istotną niezależność polityczną od Sejmu, a także od Prezydenta. W strukturze dualistycznej egzekutywy rząd ma samodzielną pozycję ustrojową i niewątpliwie dużą niezależność polityczną od Prezydenta. Należy podkreślić, że Konstytucja rezygnuje z dotychczasowej koncepcji opiniowania przez Prezydenta kandydatów na ministrów w trzech resortach, nazywanych potocznie tzw. "ministerstwami prezydenckimi". Oznacza to, że struktura rządu jest jednolita, bez dokonywania w praktyce podziału na ministerstwa podległe premierowi i Prezydentowi. Tym samym relacje między rządem a Prezydentem stają się bardziej klarowne w aspekcie konstytucyjnymi politycznym.

Konstytucja wyraźnie rozgranicza sferę kompetencji Prezydenta i rządu według reguły: rząd prowadzi politykę państwa i jest właściwy we wszystkich sferach działaniach władzy wykonawczej, nie zastrzeżonych dla innych organów państwa i samorządu terytorialnego. Prezydent w obszarze władzy wykonawczej działa tylko na podstawie szczegółowo określonych kompetencji.