Podręcznik t o4

8.2. Układy wylotowe

frif końcu suwu rozprężania, gdy zaczyna ołwtt* rac s»ę iiw8r wylotowy, tey spalinowe mają ciśnienie 0₄J—0,5 MPa (3—5 kG cm | Gezy to wylatuj t cylindrów z doi# prędkością, ctarmi towariyny po* dawane lak diw»ffcoweJ o znacznym natężeniu. Aby (lentejstyć haleślrwoic silników układy wyteto-w* zaopatruje pę w tłumiki

Ttemfk wytotw imniejsia prędkość wypływających parów 011 wipyti je łtepatowo, tal aby nlt po-wiiwk Mm

Tłunetnre kolaso w wylotu osiąga się w silniku przez nwenę kierunku ruchu strumienia gajów, roz-diąliwii go na krłke strumieni b rożnej długość* drogi przepływa Wtt kołata# zwężanie i rojszettent* przekroju przepływu spalin, tak aby roiprf tonie gazów następowało łagodni*.

górnik jest podzielony na kilka komór, a wprowa-oionia i wypływ gazów z komór odbywa s»ę przez odpowiednio ukształtowano przewody przelotowe. Togo typu Momik stosowany jest np. w ciągnikach tMm Q30 (rys, MV

W lamomodacft często są stosowano dwa tłumiki

umieszczone jeden ta drugm*

6.3. Układ turbodoładowania

Doładowani# silników wysokoprężnych stosowanych w ciągnikach i maszynach roboczych odbywa się przeważnie systamom Buchi, w którym turbina jasl zasilana pulsacyjnie- Wykorzystują się tu nie tylko ciśmanie spalin, ale również energię kinetyczną tych gazów, wypływających z cylindra i bardzo dużą prędkością.

Ponieważ okras wypływu spalin o ciśnieniu kilku dziesiątych MPa (kilku kG cm') trwa po otwarciu zaworu zaledwie przez kilkanaście stopni obrotu wału korbowego, w przewodzie wylotowym silnika występują duże wahania ciśnień. Turbina jest zatem zasilana me w sposób ciągły gazami o stałym ciśnieniu, lecz impulsowo w okresach suwów wylotu w poszczególnych cylindrach. W celu uniknięcia wzajemnych zakłóceń w procesie przepłukiwania poszczególnych cylindrów połączonych wspólnym kolektorem wylotowym, przewody wylotowe silników wielocylindrowych są podzielone w teki sposób, aby wylot spalin do jednego przewodu zbiorczego następował nie częściej niż co 240* obrotu wału korbowego. Każdy z przewodów zbiorczych doprowadzony jest oddzielnie do komory dyszowej turbiny (rys- $.5).

Zasadniczym elementem układu turbodoładowania jest turbosprężarka (rys. 8.6), składająca się z jednostopniowej promieniowej sprężarki odśrodkowej, połączonej wspólnym wałem z jednosfopnio-wą promieniową turbiną dośrodkową. Średnice zaopatrzonych w profilowane łopatki wirników turbosprężarek stosowanych do silników ciągnikowych wynoszą 50—100 mm. Ze względu na to. że stopień sprężania sprężarek odśrodkowych zależy od prędkości obwodowych wirnika, w celu uzyskania odpowiednich ciśnień prędkości obrotowe takich małych

KORPUS

SPRĘŻARKI

WLOT POWIETRZA Z FILTRU

WIRNIK

SPRĘŻARKI

ŁOŻYSKA

WAŁU

WYLOT POWIETRZA DO KOLEKTORA SSĄCEGO SILNIKA

KORPUS

ŁOŻYSKOWY

ODPŁYW

OLEJU

KORPUS

turbiny

WIRNIK ‘Y

WYLOT SPAUN DO TŁUMIKA

JU*

w

%

WLOT

SPAUN

Rył- 8.6. Pr z okrój lurbowilwlt

wirników wynoszą 20 000—100000 obr min. Uzyskane ciśnienie dochodzą do 0,35 MPa (3,5 kG/cm²).

Wirniki turbiny i sprężarki są osadzone na wspólnym wale. Wirnik turbiny, pracujący w gorących spalinach o temperaturze rzędu 600*C, jest wykonany za stopowej, żaroodpornej stali i przyspawany do wałka. Wykonany ze stopu lekkiego wirnik spręŻarki jost nasadzony na wał i przykręcony nakrętką, aby zespół był rozbieralny.

Wał turbosprężarki jest ułoży skowany w korpusie łożyskowym w dwóch pływających tulejach łożyskowych, pozwalających na obracanie się wału w tulei i łulei w korpusie. Od strony wirnika sprężarki znajduje się ślizgowe łożysko oporowe, przenoszące siły poosiowe obu wirników. Łożyska turbosprężarki ze względu na bardzo duże prędkości obrotowe wymagają bardzo dobrego smarowenie. Są one smarowane pod ciśnieniem i układu smarowania silnika. Olej spełnia lu rolę czynnika smarującego i chłodzącego Z obu stroń wal jest uszczelniony pierścieniowymi uszczelnieniami labiryntowymi. Oo korpusu łożyskowego przymocowany jest i jednej strony odlany re stopu lekkiego korpus sprężarki wykonany w postaci spiralnego, rozszerzającego się kanału luo kanafu pierścieniowego z wbudowaną wewnątrz pierścieniową kierownicą, z łopatkami tworzącymi system dysz rozbieżnych. W dyszach tych energia kinetyczna powietrza wypływającego t dużą prędkością z wirnika sprężarki zostaje zamieniona na ciśnienie.

Z drugiej strony do korpusu łożyskowego przymocowany jest odlany t żaroodpornego żeliwa korpus turbiny, zakończony kołnierzem, za pomocą którego łączy się turbosprężarkę i kolektorem wylotowym silnika. W wielu typach turbin w korpus wstawione jest pierścieniowa kierownice z kształtowymi łopatkami, tworzącymi dla przepływających od zewnątrz do środka pierścienia spalin system dysz zbieżnych, zwiększających prędkość napływających na wirnik gazów i nadających im odpowiedni kierunek ruchu.

Korpusy sprężarki i turbiny są połączone z korpusem łożyskowym za pomocą zacisków pozwalających na dowolne ustawienie kątowe przewodów wlotu spalin, wylotu powietrze i doprowadzenia oleju Ułatwię to dopasowanie turbosprężarek do rólnyck typów silników.

turbosprężarki me wymagają w czasie pracy spe*

lio

l*ł

•o-

la

ra.

>A

rę-

ty-

ie-

ub

la

li-

ło

jo

ne

rm

dj

49