Pok tafil1522

(gaslrin-releasing peptide, GRP) i NO. Substancje te wykazują silne działanie naczyniorozszerzające, co powoduje lokalne zwiększenie przepływ krwi.

Dużą rolę w regulacji przepływu krwi w obrębie układu pokarmowego odgrywa lokalna aktywność metaboliczna. Do zwiększenia przepływu krwi dochodzi po przyjęciu pokarmu, co wiąże się ze zwiększeniem aktywności mo-torycznej, wydzielniczej i chłonnej narządów przewodu pokarmowego Na przykład podczas wchłaniania substancji odżywczych przepływ krwi przez kosmki jelitowe zwiększa się ośmiokrotnie, a do wartości wyjściowych powraca po 2-4 h. Zwiększenie przepływu krwi przez przewód pokarmowy w okresie trawiennym związany jest, przynajmniej w części, z uwalnianiem hormonów przewodu pokarmowego. Hormony, takie jak gastryna, chole-cystokinina, VIP, a w mniejszym stopniu glukagon i sekretyna, powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie metabolizmu narządów trzewnych. Podobnie działają kininy, kallidyny i bradykininy. Zwiększenie aktywności wydzielniczej gruczołów powoduje uwalnianie kallidyny i bradykm-ny, a te - rozszerzając naczynia oporowe - powodują zwiększenie przepływu krwi.

W regulacji przepływu krwi przez przewód pokarmowy istotne znaczenie odgrywa też ciśnienie parcjalne tlenu. Hipoksja może powodować zwiększenie przepływu krwi o 50%, a mechanizm tego zjawiska wydaje się w dużym stopniu zależny od uwalniania adenozyny i NO, które działają silnie rozsze-rzająco na naczynia krwionośne. Rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie przepływu trzewnego wywoływane jest również przez histaminę i insulinę.

Żucie

Ż.oe cddywa s % w jamie ustnej i polega na mechanicznym rozdrabniam, cena-" j r, aszaniu go ze śliną i przygotowaniu kęsa pokarmowego do po-eoa Żuoe odbywa się przy udziale zębów. Zęby przednie (siekacz* '.'.za dc odcinania kęsów pokarmowych, podczas gdy funkcją zębów trze rc r/ycr, jest m ażdżeme i rozcieranie pokarmu. Siła nacisku w obrębie sieka czy ■/,-/' oc około 265 N (27 kg), podczas gdy siła nacisku zębów trzonowych r.y-oo około 981 N (100 kg). Żucie jest wynikiem aktywności skurczeni - ęśn, z/raczy, skroniowych i skrzydłowych, które powodują ruch zamykam* oV/ erar a szczęk, łączony z jednoczesnym przesuwaniem szczęk do c. t/łu na bok' Rolę pomocniczą odgrywają mięśnie warg, policzkówiję-z/K3 które umożliy/iają mieszanie i przemieszczanie treści pokarmowej, aby znalazła się między zębami trzonowymi.

Żucie odbywa się w cyklach. Wyróżniamy sześć faz cyklu żucia:

-    przygotowawczą,

-    zetknięcia się szczęk z pokarmem,

-    miażdżenia pokarmu,

-    zetknięcia się zębów trzonowych obu szczęk,

-    rozcierania pokarmu między szczękami,

-    ustawienia końcowego szczęk w położeniu centralnym.

Czas trwania cyklu żucia jest zależny od rodzaju pokarmu W przypadku pokarmów twardych jest dłuższy, w przypadku pokarmów miękkich tiwa krócej. Mięśnie powodujące żucie są unerwione przez gałązki mchowe nerwów czaszkowych V, VII, IX i XII. Oprócz kontroli dowolnej, umożliwiającej rozpoczęcie lub zatrzymanie procesu żucia, żucie regulowane jest odruchowo Regulacja ta zapewnia sprawny przebieg żucia i zapobiega dostaniu się języka i policzków pomiędzy zęby, co chroni je przed uszkodzeniem Receptory dla odruchu żucia znajdują się w błonie śluzowej jamy ustne) 1 w obrębie mięśni. Włókna dośrodkowe biegną włóknami nerwu V, IX i X. Ośrodek dla odruchu żucia znajduje się w pniu mózgu, w obrębie tworu siatkowatego. Pobudzenie układu siatkowatego w obszarach związanych z czuciem smaku powoduje wystąpienie rytmicznych ruchów żucia. Również pobudzenie podwzgórza, jądra migdałowatego i kory mózgowej w okolicy związanej z odbiorem smaku i węchu może wywołać odruch żucia.

Żucie odgrywa istotną rolę w trawieniu wszystkich rodzajów pokarmu, gdyż rozdrabnia pokarm, zwiększając jego powierzchnię i ułatwiając penetrację enzymów. Enzymatyczne trawienie składników pokarmowych odbywa się kontaktowo, a więc im większa powierzchnia pokarmu, tym większa skuteczność trawienia. Żucie jest bardzo ważne w przypadku pokarmów składających się z owoców i surowych warzyw. Owoce i warzywa zawierają niepod-legającą rozkładowi enzymatycznemu celulozę. Mechaniczne rozdrobnienie powoduje przerwanie struktur celulozowych i umożliwia enzymatyczne trawienie i wchłonięcie pozostałych składników tych pokarmów.

Podczas żucia dochodzi do mieszania treści pokarmowej ze śliną, zawierającą amylazę ślinową (ptialinę), co powoduję rozpoczęcie trawienia skrobi Trawienie to zachodzi w jamie ustnej, a także w części przywpustowej żołądka, zanim pokarm ulegnie zakwaszeniu przez sok żołądkowy. Umożliwia to strawienie 40-60% skrobi zawartej w pokarmie.

W procesie żucia dochodzi do pobudzenia mechano- i chemoreceptorów jamy ustnej. Powoduje to odruchowe wydzielanie śliny przez ślinianki, a także pobudzenie wydzielania żołądkowego i trzustkowego w ramach fazy głowowej tego wydzielania.