1016
1016
, wchłanianie składników pokarmowych
pmlmowi.no -Jo przewodu pokarmowego ZawieraJ. . rl)kl Smowo białka, cukry oraz tłuszcze. Ponadto do,,!?' Z , mineralne oraz witamIny. Proces trawienia pokarm!
„ dl pokarmowych dokonują się w poszczególnych odcln
1 ' -.<u.«s/n .v spOSÓb RM/nlafi/ rtln 11
Poknrmy r-„
składniki Pok»'™"!! wodę, sol0 r
substancji pc........ -
u pokormowogo I odbywa
d0s'arcJV mu i wch,aJ? 0ne
°dclnkach
- pęcznienie-------
ces ich trawienia.
Trawienie
, -------- —« vaaiioj 8Ub8lancll n'
du l®k‘ir,'IH"!!,00«kOTWJ składniki pokarmowe (białka, cukry i llUSz°^ w„l Winik®*)'^sis/ych substancji (takich jak aminokwasy, monn1'02' klsdana sq do P^ymzczowe) i dopiero w tej formie pod®**
mono3Sdnlkl prosto (takie Jak monocukry. witaminy, sole minera|„(l'fto-
"SaflartS^a I od razu wchłaniają się w odpowiednim odcinku
du pokarmowego.
. Trawienie I wchłaniania białek. Białko stanowi składnik pokarmy
konieczny do prawidłowego funkcjonowania I rozwoju organizmu, u 2 ^ dzienne minimalne zapotrzebowana na b.ałko wynos, 0,^o.75 u noworodków zapotrzebowanie na białko ]est dwukrotnie większe i ootrzebowanie na białko zwiększa się w okresie choroby, rekonwalescenci,' c,ażv , laktacji Białka obecne w treści pokarmowej mogą być pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Białka pochodzenia zwierzęcego łatwiej podlega,, trawieniu i charakteryzują się większą zawartością aminokwasów niezbęd-pych które me mogą być zsyntetyzowane przez organizm i muszą być dostarczone w pożywieniu. Białka z jaj i mleka uważa się za białka slandardo-me o najkorzystniejszym składzie aminokwasowym. Białka roślinne charakteryzują się mniejszą podatnością na trawienie i gorszym składem aminokwasowym. Dieta uboga w białka zwierzęce może prowadzić do niedoborów aminokwasów niezbędnych.
Oprócz białek przyjmowanych z pokarmem w przewodzie pokarmowym są również białka endogenne, wchodzące w skład soków trawiennych (20--30 gdobę) oraz pochodzące ze ztuszczonego nabłonka przewodu pokarmowego lok. 30 g/dobę). Również te białka podlegają trawieniu i wchlana-
' - w przewodzie pokarmowym.
//arunkiem przyswojenia białka obecnego w przewodzie pokarmcwjf er ego wcześniejsze strawienie. Wyjątkiem jest wchłanianie w okre* 'oworodkowym w wyniku pinocytozy immunoglobulin zawartych w
Trawene białek odbywa się w żołądku i jelitach. W żołą *u “ n,,
caien zachodzi na skutek dziatania pepsyny, będącej endopeptycazę.
>-r^rr; —- — *----~ '
—l-.,wwycn, znajdujących się w obrębie wszyst-' yądka Formą dominującą jest pepsyna A Pepsyna A, pepsy. ',rnczcsc warzane w postaci nieaktywnego enzymatycznie proenzymu, aC 53 !noqenA'ipepsyn09enC^Aktywacja pepsynogenu do pepsyny od-„o skutek autokatalitycznego trawienia pod wpływem jonów wodo-1 ,,.(3 ^ "tarzanych przez komórki okładzinowe gruczołów Żołądkowych i i1/1" Wa pepsyna C trawią wewnętrzne wiązania peptydowe, tworzone I pepsyna ^ ' 7 nrupy aminowe leucyny oraz aminokwasów aromatycznych I ^nie Prze . ^rozyny), w mniejszym stopniu mogą też trawić wiązania J,e0yloa'aniny orzone przez grupy karboksylowe tych aminokwasów. ep<Vdo'"° u , w trawieniu białek w żołądku odgrywają jony wodorowe ' ■^"Cnów wodorowych umożliwia:
1 ot«cn0 1Liatituczną aktywację pepsynogenu,
| , auto"3'3"'^!^ maksymalną aktywność enzymatyczną pepsyn,
- PH u^ryszym od 4 dochodzi do inaktywacji pepsyny), t« PH w'Sk co ułatwia ich obróbkę mechaniczną i chemiczną^
- **££& słabo podlegających trawieniu, co usprawnia pro-
pę ,wienia.
Dalsze trawienie białek odbywa się w obrębie jelit. Trawienie to można
- fazę odbywającą się w świetle jelit,
- fazę trawienia kontaktowego przez enzymy brzeżka szczoteczkowego enterocytów,
- fazę odbywającą się wewnątrzkomórkowe w obrębie enterocytów.
Trawienie w świetle jelit zachodzi z udziałem enzymów proteolitycznych, wytwarzanych przez trzustkę. Trzustka wytwarza i uwalnia do przewodów trzustkowych enzymy proteolityczne w formie nieaktywnej- Ich aktywacja zachodzi w dwunastnicy pod wpływem enterokinazy, zwanej też enteropepty-dazą Enterokinaza jest białkiem integralnym błony komórkowej brzeżka szczoteczkowego enterocytów. Działa ona na trypsynogen, za™n,^ 9° na aktywną enzymatycznie trypsynę Następnie trypsyna auto ty ' aktywuje następne cząsteczki trypsynogenu, a^ Pozostałych enzymów proteolitycznych A ' B do
motrypsyny, proelastazy do elastazy oraz proka yP®P karboksypeptydazyAB. „^ejak żołądkowa pepsy-
Trypsyna, chymotrypsyna i elastaza są P*** wiązana peptydo-
na - endopeptydazami. Trypsyna hydrofizuje^ * ^ z3Sacj0wych (lizyny we Morzone przez grupy karboksylowe peptydowe two-
1 argminy). chymotrypsyna rozkłada aromatycznych (fenytoałani-
r2°ne przez grupy karboksylowe aminokwasu trzne wiązania pepty-
ny, tyrozyny i tryptofanu), a elastaza hydr ^