Pok tafil1564

f<J30

■j$acr - kafbint&rę Łączenie to racnodzi w rejonie brzeżka szczoteczkowy gc rastecrie <cr*cie#s kałbirrdyna-Ca¹* jest transportowany przez cfcoz-z^e snierccita cc aeczrre-orzypciuStawnej btany komórkowej enfiertc/ta.

zcze zacrccz ••■iCzeiarie cc przestrzeni międzykomórkowej. Dn^cir" ”e-o-amajwew rrt"* np.^,r" ■acf^wjcrcw cc s~eeroc>ta ies2 endocyteza r> Nosa* za*e*ąmx recrerr.-; endooySame. kłóne następnie patoza ra*sccn_ r-iTrosr^-^•czreco łącza; snę z Szosamarr*, UmożiiMa to jm3-*i;a*ie z 'ht io~cm Cer w cozzrcręrziCJO&ś&tr**} części komória //lazarie Cr“z fcatonbtrs tobzzas ranscorU przszterrór*xwego. a także Iransccr. « pscnaizykacn endocydamych zapobiega podwyższeniu Slęzenta O' m enteKicyae. Ma id stoine znaczenie ponieważ Ca^' pełni w komórkach rolę śródkomorkowego drugiego przekaźnika

Usuwanie pnów Ca³¹' z wnętrza enterocytów do przestrzeni międzykomórkowej odbywa się w boczno-przypodstawnej części błony komórkowej Jony Ca^;- są usuwane z enterocyta wbrew gradientowi chemicznemu 1 elektrycznemu 1 dlatego ich transport wymaga nakładu energetycznego. Wykorzystywane są dwa mechanizmy transportowe: pompa wapniowa (Ca^-ATP--aza) 1 wymiennik Na*-Ca²* Do przeniesienia przez pompę wapniową jednego jonu Ca³* konieczny jest rozkład jednej cząsteczki ATP Siłą napędową wymiennika Na*-Ca²* jest gradient stężeń Na* między zewnętrzem 1 wnętrzem enterocyta Jony Na* wnikają w ramach wymiennika Na*-Ca²* do wnętrza enterocyta zgodnie z gradientem stężeń chemicznych 1 elektrycznych, a to zmienia konformację wymiennika i umożliwia wypompowywanie jonów Ca³* wbrew gradientowi stężeń chemicznych i elektrycznych. Za każde 3 jony Na* wnikające do enterocyta jest usuwany jeden jon Ca²*.

Wchłanianie żelaza. Dzienne zapotrzebowanie na żelazo waha się w granicach 0,5-3 mg i zależy od wieku i dobowej utraty żelaza. Fizjologicznie organizm traci w ciągu doby 0,5-1 mg żelaza na skutek złuszczania się komórek skóry, błon śluzowych przewodu pokarmowego i układu moczowego. a także mikrokrwawień. Dobowe zapotrzebowanie na żelazo jest większe u dzieci i młodzieży, a także u miesiączkujących kobiet. Krwawienia miesięczne powodują dodatkową utratę 3-60 mg żelaza w ciągu jednego cyklu. Także ciąża i laktacja powodują zwiększoną utratę żelaza przez kobietę. W ciągu całej ciąży kobieta traci około 1000 mg żelaza, w wyniku laktaqi około 0.5 mg/dobę.

Żelazo w organizmie jest niezbędne do syntezy hemoglobiny, mioglobiny 1 enzymów łańcucha oddechowego. Całkowita ustrojowa pula żelaza wynosi około 4 mg, z tego około 75% wchodzi w skład hemoglobiny, około 20% jest zgromadzone w wątrobie w postaci ferrytyny i hemosyderyny, 4% wbudowane jest h mioglobinę, a około 1% jest składnikiem enzymów oddechowych Przeciętna dieta zawiera 10-20 mg żelaza. Żelazo to występuje w dwóch głównych formach:

_ jako żelazo hemowe wchodzące w skład fienoęłcóny t nogtotirą.

.wstępujące w pokarmach pochodzen-a zwierzęcego;

_ żelazo niehemoiwe występujące w pokarmach pochoazero rośfcre-90-

2eśazo hemowe łatwiej porJega wchteriarau rkż żelazo nenemowe. Ty-X*o wchłania się około 15% obecnego w dece żelaza benowego 1 tyto ooc 2% żelaza niehemowego. Wchłaniane żelaza zachodzi w dwunaste-ą ełoe czczym Żelazo hemowe wchłania se do ertemcybw na zasaćze rdocytozy, w cytoplazmie dochodzi do trawema hemu przez enzymy Łzo-somaloe 1 uwolnienia jonów żelaza. Aby żelazo nehemowe uległo wchłonięciu ze światła jelit musi występować w formę jonowej. Jony Fe^y w pH wyższym niż 3.0 przechodzą w formę nierozpuszczalną 1 dlatego podegają wchłanianiu jedynie w niewielkim stopniu. W przeciwieństwie do jorów Fe³* jony Fe²* pozostają w formie jonowej nawet w pH 8.0, co sprzyja ich wchłanianiu.

Czynnikami nasilającymi wchłanianie jonów żelaza jest niskie pH soku żołądkowego, a także obecność w treści pokarmowej związków redukujących, takich jak askorbinowy, które powodują przechodzenie jonów Fe⁵* wjony Fe²⁺. Do zahamowania wchłaniania jonow żelaza dochodzi wtedy, gdy w treści pokarmowej występują takie związki, jak fityniany, fosforany, szczawiany, polifenole. Związki te powodują powstawanie nierozpuszczalnych kompleksów z jonami żelaza i wytrącanie tych jonów z roztworu Również jony Ca²* utrudniają wchłanianie jonów żelaza Transport jonów żelaza do wnętrza enterocytów odbywa się w wyniku transportu nośnikowego Istnieją oddzielne układy dla wchłaniania jonów Fe³* 1 Fe²*

Wchłanianie i wewnątrzkomórkowy transport jonów żelaza są regulowane przez układ kilku białek transportowych 1 apoferrytynę Apoferrytyna ma zdolność do wiązania i magazynowania jonów żelaza, przechodząc po połączeniu z jonami żelaza w ferrytynę. Stan taki następuje w przypadku nadmiaru jonów żelaza w organizmie. Powstająca ferrytyna hamuje wchłanianie dalszych jonów żelaza, a zmagazynowane w niej jony żelaza mogą pozostawać w enterocycie aż do czasu jego złuszczema

Niedobór jonów żelaza w organizmie prowadzi do zahamowania syntezy apoferrytyny, co zapobiega magazynowaniu jonów żelaza w enterocyoe 1 zwiększa transport tych jonów do krwi. Dochodzi też do zwiększenia miejsc receptorowych dla żelaza w części szczytowej błony komórkowej enterocyta skierowanej do światła jelit, a także zwiększa się synteza wewnątrzkomórkowych białek transportujących jony żelaza

Wchłanianie Mg²*. Średnio w dobowej diecie znajduje $ę 200--300 mg magnezu. Głównym źródłem magnezu w diede są 'warzywa ł-śoa-ste, ponieważ magnez wchodzi w skład chlorofilu Innymi pokarmami zawe-