5.7. Technologia komunikacyjna a kultura 141
obrażeniowy {/ob. Hartley 1992) lub też bardziej angażujący i uczestniczący. Po drugie, jest tendencja w zakresie formy i prezentacji, gdzie „komunikaty” są mocno zakodowane (jak w przypadku dniku) lub z natury rzeczy niezakodowane, jak w fotografii (zob. Barthes 1967). Po trzecie, jest tendencja w zakresie treści przekazu, mierzona na przykład większą lub mniejszą dozą realizmu lub polisemii, formą bardziej otwartą lub zamkniętą (możliwe są również, inne wymiary).
PIAGRAM 5.1_
Interaktywna sekwencja zmiany komunikacyjnej, technologicznej i kulturowej: technologie rodzą się w społeczeństwie i wpływają na społeczeństwo zależnie od formy zastosowania
Po czwarte, jest tendencja w zakresie konieksltt użycia, jako że niektóre media nadają się lepiej do odbioru prywatnego i zindywidualizowanego, podczas gdy inne są bardziej kolektywistyczne i uwspólniane. Po piąte wreszcie, jest tendencja w zakresie relacji, przeciwstawiająca media jednokierunkowe interaktywnym.
Tendencja nie oznacza determinizmu, zawiera w sobie jednak preferencje pewnych rodzajów doświadczenia i sposobów zapośredniczenia. Porównanie audycji telewizyjnej z filmem kinowym, przeprowadzone przez Johna F.llisa (1982), dostarcza pouczającej ilustracji tego, jak (niezamierzona) tendencyjność medium może wywierać wieloraki, subtelny, lecz systematyczny wpływ na treść przekazu i jego prawdopodobne postrzeganie oraz odbiór.
5.8. PIĘĆ RODZAJÓW TENDENCJI TECHNOLOGII MEDIALNYCH
• w zakresie doświadczenia zmysłowego,
• formy,
• treści,
• kontekstu użycia,
• relacji nadawca-odbiorca.