Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20090247 bmp

I> M<Quail. Teoria komunikowania whoh'ego. Wjnsjw* 20Ci? ISBN 9?X-X5-01-ISIJ3-M, C' l>y W’N PWN 2007

142 Rozdział 5. Komunikowanie masowe a kultura

5.8. Włączanie w kulturę i zapośredniczenie tożsamości

Narodziny telewizji i jej ogromna atrakcyjność dały początek wielu teoriom na temat konsekwencji tego zjawiska dla doświadczenia społecznego. Powracał w nich wątek lego. do jakiego stopnia większość naszego doświadczenia dosłownie zapośred-niczona jest przez słowa i obrazy mediów dominujących w naszych czasach. Anthony Giddens (2001: 8) podkreślał, że to właśnie jeden z najważniejszych rysów „późnej nowoczesności". Pisze on:

W warunkach wysoko rozwiniętej nowoczesności coraz powszechniejszym zjawiskiem jest wpływ odległych wydarzeń na lo. to się dzieje w bezpośredniej bliskości, oraz na strukturę wewnętrzną tożsamości jednostki. Główną rolę odgrywają tu bez wątpienia środki przekazu: materiały drukowane i media elektroniczne. Już od dawna, począwszy od pierwszych doświadczeń posługiwania się pismem, doświadczenie zapośrcdniczone kształtuje zarówno tożsamość jednostek ludzkich, jak i elementarny porządek relacji społecznych.

Wcześniej George Gerbner (1967) opisywał znaczenie komunikowania masowego nie w kategoriach pojęcia „mas”, lecz poprzez transformację społeczeństwa spowodowaną „rozszerzeniem zinstytucjonalizowanej akulturacji publicznej poza granice kontaktu (warzą w twarz czy jakichkolwiek innych interakcji zapośredniczonych osobiście”. Pisze on o „publikacji" (głównej działalności mediów) jako o transformacji prywatnych systemów wiedzy w systemy publiczne, tworzące nową podstawę kolektywnego myślenia. McLuhan (2004) również pisał o „wtórnej trybalizacji", którą powoduje telewizja. Implikuje to pogląd, zgodnie z którym tożsamości są przejmowane z systematycznych i dostatecznie szeroko dostępnych przekazów mediów masowych.

Według Gcrbnera i jego współpracowników telewizja odpowiada za ogromny proces „włączania w kulturę" i „akulturacji", w którym ludzie są systematycznie konfrontowani z wybiórczym obrazem społeczeństwa w niemal każdym aspekcie jego życia. Obraz ten z kolei kształtuje ich przekonania i wartości. Otoczenie jest tak zmonopolizowane przez telewizję, że wciąż na nowo uczymy się na pamięć lekcji, które nam podaje (zob. rozdział 18, gdzie omawiam dane na len temat). Zgadza się to z poglądem C. Writha Millsa, który postrzegał media masowe jako podstawowe źródło poczucia tożsamości i aspiracji społecznych.

Istnieje nieco nowsza teoria mediów masowych i zmiany społecznej, która zawdzięcza wiele Marshallowi McLuhanowi (oraz Eningowi Goflmanowi), a która również przypisuje telewizji wielki wpływ kulturowy. Joshua Mcyrowitz (1985) stawia tezę, że wszechobccność mediów elektronicznych zmieniła od podstaw doświadczenie społeczne, przełamując szufladkowy charakter przestrzeni społecznych, typowy dla poprzedniej epoki. Zgodnie z tym poglądem ludzkie doświadczenie tradycyjnie podlegało segmentacji ze względu na rolę i sytuację społeczną, a podział na sferę prywatną (kulisy) i publiczną (scena) był ostro zarysowany. Segmentacja dokonywała się w kategoriach wieku, płci i statusu społecznego, „mury" odgradzające obszary dośw czenia były wysokie. Wydaje się jednak, że telewizja przedstawia wszystkim bez róż wszystkie aspekty doświadczenia społecznego. Nic ma już żadnych tajemnic, na p kład związanych z dorosłością, seksem, śmiercią czy władzą.

Picasa 3    jff Teoria komunikowan...

Zapisano zrzut ekrani

kliknij, aby wyświetlić