P3109008

Część I. Wiadomości wilfpnt

4.    Potrzeba /danin matury jest potrzebą:

a)    naturalną.

b)    jednorazową.

c)    wyższego rzędu,

d)    kulturalną.

5.    Aby zaspokoić potrzebę przyszłą, np. zakup nowego samochodu, trzeba:

a)    całkowicie zrezygnować z potrzeb naturalnych (jedzenia, picia, ubrania),

b)    ograniczyć część potrzeb teraźniejszych,

c)    napisać list do świętego Mikołaja,

d)    zrezygnować z potrzeb jednorazowych.

6.    Które z podanych czynności zaspokajają potrzeby podstawowe i jednorazowe:

a)    spożycie obiadu.

b)    zakup drewna,

c)    nabycie mieszkania,

d)    zakup jednego biletu na mecz piłkarski?

7.    Dobrami wolnymi są:

a)    lody waniliowe,

b)    światło słoneczne,

c)    telefony komórkowe,

d)    powietrze atmosferyczne.

8.    Ropa naftowa to przykład dobra:

a)    gospodarczego,

b)    ekonomicznego,

c)    wolnego,

d)    produkcyjnego.

9.    Do dóbr prywatnych zaliczamy:

a)    płytę DVD z filmem „Władca Pierścieni”,

b)    parking bezpłatny,

c)    deskę snowboardową,

d)    główną ulicę handlową w mieście.

10.    Produkcja przemysłowa zajmuje się wytwarzaniem:

a)    mleka,

b)    wagonów tramwajowych,

c)    komputerów,

d)    domków jednorodzinnych.

11.    Do czynników produkcji zalicza się:

a)    ziemię.

b)    kapitał,

c)    konsumpcję.

d)    pracę.

R

usz głową!

I, /ustanów się, jakie cechy dobra publicznego, a jakie dobra prywatnego ma płat' nu autostrada?

2 Dlaczego samochód raz może być dobrem konsumpcyjnym, a w innej sytuacji dobrem produkcyjnym?

K

4. Podstawowe ogniwa cyklu gospodarczego

to pyta, nie błądzi

Dlaczego istnieją przedsiębiorstwa?

Jaki jest powód istnienia firm? Czy nie lepiej by było, gdyby każdy człowiek pracował dla siebie, robił to, co najlepiej umie, a potem wymieniał się dobrami i usługami z innymi ludźmi?

W Ewangelii można przeczytać przypowieść o robotnikach w winnicy. Go-■podarz wychodzi 4 razy w ciągu dnia na rynek i wynajmuje robotników do swo-joj winnicy. Czy to nie dobry sposób organizacji pracy? Gospodarz, czy też właściciel firmy, najmuje codziennie ludzi, których akurat potrzebuje i którzy w tym momencie są chętni do podjęcia pracy.

Okuzuje się jednak, że w rzeczywistości nie jest to optymalny sposób gospodarowania. Powodują to tzw. koszty transakcyjne. Koszty te występują wszędzie lam. gdzie dochodzi do rynkowej wymiany dóbr i usług. Chodzi tu o koszty zdobyciu informacji o dostępnych dobrach i usługach, koszty rekrutacji pracowników, koszty czasu zużytego na wszystkie niezbędne czynności.

Nasz gospodarz winnicy musi poświęcić czas i energię, aby kilka razy dziennie wychodzić na rynek i namawiać robotników do podjęcia pracy przy winobraniu. Gdyby stworzył przedsiębiorstwo i od razu zatrudnił pracowników na cały okres zbiorów, wówczas uniknąłby zbędnych kosztów codziennego dobierania robotników (tzn. zmniejszyłby koszty transakcyjne). Aby zawrzeć transakcje na rynku, irzcba poświęcić czas, energię i pieniądze, a także dopilnować wykonania zawartych kontraktów. Przedsiębiorstwo redukuje koszty transakcyjne dzięki strukturze organizacyjnej, pozwalającej większość niezbędnych czynności związanych z produkcją bądź usługami wykonać w ramach firmy. Poza tym pracownicy firmy wykonujący pewien stały zakres czynności nabierają wprawy w tym, co robią i dziabną coraz efektywniej. Na przykład księgowy pracujący od piętnastu lat w firmie /nu ją bardzo dobrze, potrafi rozwiązywać sytuacje nietypowe, bo miał już z nimi do czynienia w przeszłości, wykonuje swoje zadania szybciej niż ktoś bez doświadczenia. Podobnie mechanik, naprawiąjący samochody od lat, ma wprawę w tym, co robi. Kompetencje i wiedza w firmie (tzw. know-how) to elementy tworzące i scalające przedsiębiorstwo.