PwTiR086

170 Rozdział 7

państwowej przez osobę legitymującą się takim dokumentem oraz zatrzymania go i wydania zaświadczenia potwierdzającego to. W razie zaś okazania przy przekraczaniu granicy dokumentu paszportowego rodzącego uzasadnione podejrzenie, że jest sfałszowany, taki funkcjonariusz nie dopuszcza określonej osoby do przekroczenia granicy państwowej, zatrzymuje dany dokument i podejmuje działania przewidziane przez przepisy k.p.k.

Nie tylko przekraczanie granicy państwowej jest poddane ograniczeniom prawnym. Samo poruszanie się w strefie nadgranicznej, obejmującej co najmniej 15-kilometrowy pas od granicy państwowej, podlega również szczególnym ograniczeniom. Granica ta na morzu przebiega w odległości 12 mil morskich od linii brzegowej. Wykaz gmin położonych w tej strefie oznaczanej specjalnymi tablicami z napisem „Strefa nadgraniczna” zawiera załącznik do rozporządzenia MSWiA z 2005 r. Jak już wspomniano w poprzednim rozdziale w punkcie dotyczącym bezpieczeństwa nad wodą, o każdej imprezie turystycznej organizowanej na wodach granicznych powinien być wcześniej zawiadomiony właściwy organ Straży Granicznej. Takiego powiadomienia wymaga się też w razie organizowania w strefie nadgranicznej obozów lub biwaków, wykonywania polowania, połowu ryb, czy innych, także indywidualnych form uprawiania turystyki lub sportu. Ograniczenia obejmują poruszanie się po parkach narodowych i krajobrazowych oraz rezerwatach przyrody położonych w strefie nadgranicznej. Można tam uprawiać turystykę jedynie po szlakach turystycznych. Naruszenie wskazanych zakazów stanowi z reguły tylko wykroczenie, podobnie jak przekroczenie granicy państwowej wbrew przepisom. Natomiast jej przekroczenie przy użyciu przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami jest przestępstwem. Niszczenie, uszkadzanie, usuwanie, przesuwanie, uczynienie niewidocznymi albo wystawienie fałszywych znaków granicznych także oznacza popełnienie przestępstwa.

7.3. Ograniczenia celne w turystyce

Turyści przyjeżdżający do Polski oraz wyjeżdżający mają ze sobą rozmaite rzeczy potrzebne na czas podróży, przeznaczone na upominki dla rodziny i znajomych, bądź przywożone lub wywożone w innych celach. Toteż duże znaczenie w zagranicznej turystyce przyjazdowej i wyjazdowej mają przepisy prawa celnego, przewidujące szereg ograniczeń prawnych i zakazów odnoszących się także do turystów. Od dawna powodowało to wiele utrudnień, gdyż poszczególne państwa wprowadzały zróżnicowane rygory celne. W dążeniu do unifikacji obowiązujących ustaleń w zakresie zwolnień celnych oraz stosowanych procedur odprawy celnej zawarto liczne umowy międzynarodowe, z których Polska ratyfikowała m.in. Konwencję dotyczącą ułatwień celnych dla turystyki z 1954 r., Konwencję z Kyoto dotyczącą uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego z 1973 r. wraz z załącznikiem F-3 o ułatwieniach celnych dla podróżnych, czy Konwencję dotyczącą odprawy czasowej, podpisaną w 1990 r. w Stambule.

W związku z członkostwem Polski w UE szczególne znaczenie ma unia celna przewidziana Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską. Unia ta znajduje wyraz w wymiarze wewnętrznym w postaci zniesienia barier celnych w przepływie towarów między państwami członkowskimi UE, a w wymiarze zewnętrznym przez ustanowienie wspólnej taryfy celnej oraz ujednolicenie polityki handlowej wobec innych państw. W rezultacie na terytorium Wspólnoty obowiązuje Wspólnotowy Kodeks Celny, wprowadzony rozporządzeniem nr 2913/92 z 1992 r., zmieniony Traktatem Akcesyjnym z 2003 r. Ważnym aktem w tym zakresie jest też rozporządzenie nr 918/83 dotyczące ustanowienia wspólnotowego systemu zwolnień celnych z 1983 r., zmienione Traktatem Akcesyjnym z 2003 r. Do tych przepisów prawa wspólnotowego musiało być dostosowane polskie prawo celne, czego dokonała ustawa z 2004 r. Ustawa ta reguluje tylko niektóre kwestie obrotu towarowego z zagranicą w zakresie uzupełniającym przepisy prawa wspólnotowego, ustalające zasady przywozu towarów na obszar celny Wspólnoty Europejskiej i wywozu towarów z tego obszaru. Jest to ustawa napisana specyficznym językiem, trudnym do zrozumienia nawet dla prawników. Trudności pogłębia fakt, że przestrzeganie i stosowanie tej ustawy wymaga uwzględnienia ustaleń przepisów prawa wspólnotowego, wobec których przepisy polskiego prawa celnego stanowią tylko uzupełnienie. Zgodnie z ustaleniami prawa celnego towary mogą być wprowadzane na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzane z tego obszaru przez otwarte dla ruchu przejścia graniczne. W pełni odnosi się to do ruchu turystycznego.

Zniesienie ceł w obrocie między państwami członkowskimi UE nie oznacza jednak, że obywatela państwa członkowskiego podróżującego w celach turystycznych do innego państwa członkowskiego nie dotyczą żadne ograniczenia w przewozie bagażu osobistego przez granice wewnętrzne Wspólnoty. Ograniczenia przywozowe towarów w bagażu osobistym podróżnego są związane z przepisami prawnymi dotyczącymi podatku akcyzowego. Kwestie te są uregulowane przez rozporządzenie Ministra Finansów z 2004 r., wydane na podstawie ustawy o podatku akcyzowym z 2004 r. Zgodnie z tą ustawą warunkiem niepodlegania akcyzie jest przywóz wyrobów przez osobę fizyczną osobiście na własny użytek. Podróżny przyjeżdżający do Polski z innego państwa członkowskiego UE może na podstawie ustaleń powołanego rozporządzenia - opartego na przepisach prawa UE - przywieźć bez opłacenia podatku akcyzowego wyroby akcyzowe w ilościach nieprzekraczających:

•    800 sztuk papierosów,

•    400 sztuk cygaretek,

•    200 sztuk cygar,

•    1 kg tytoniu do palenia,

•    10 litrów alkoholu etylowego.