go. Przypuszczenie takie wydaje się uzasadnione i logiczne, jednakże niektóre fakty, aozkołwiek zaczerpnięte z późniejszego okresu rozwoju wiary w oargo, świadozą, że jest ono mało prawdopodobno. Wyprzedzając więo nieco fakty można tu podać przykład Yalego Singiny, głównego lidera kultu cargo na całym wybrzeżu omawianego regionu, począwszy od prowinoji ł^orobo na wschodzie aż po Sepik Zachodni na zachodzie. Już w młodym wieku zetknął się z Białymi, nie był wychowany w tradycyjnej rellgii, ukończył szkołę policyjną (Police Training Scłjiool) w Rabaul i pracował w polioji; w czasie drugiej wojny |ówiatowjej został wysłany do AustraJLii na sjpeojalne przeszkolenie do prowadzenia walk w buszu, wstąpił następnie do armii australijskiej i miał wszelkie możliwoóoi poznania tajników cywilizaoji zachodniej. A jednak po powrocie na Nową Gwineę dał się wchłonąć ogólnej fali wiary w ojargo i stał się głównym Jej propagatorem.
Drugi przykład Jest jeszoze bardziej znamienny. W późnyoh latach ^J^SO-tych administracja australijska zebrała grupę przywódców kultów cargo i zawiojzla ich do Australii, aby im zademonstrowaó skąd biorą się dobra materialne (cargo). Pokazano im hutę w Port Kembla (ok. 50 mil od Sydney). Jest to zakład przemysłowy produkująoy stal dla całej Wspólnoty Brytyjskiej. Mieli tam możllwoóoi śledzenia prooesu produkcji stali od momentu wytopu rudy aż po Jej finalne efekty. Skutek jednak tej wizyty był przeoiwny od zamierzonego: zamiast podważyć wiarę
liderów w nadnaturalne poohodzenie metali, utwierdził ich w tym prze—
131
konaniu jeszcze bardziej .
I jeszcze trzeci przykład, Matias Yaliwąn, lider kultu cargo aktualnie działający w prowincji Sepik Wschodni, to były pomocnik misji}
praoował przy obsłudze samolotów misyjnych na lotnisku w Wirui (Wewak)
132
oraz w siłowni (power house J ). Obserwował dokładnie zjawiska tam zachodzące, które również nie przekonały go o prawach fizycznyoh. Właó-nie wtedy zrodziły się u niego pierwsze idee wiary w oargo.
Okazuje się zatem, że samo poznanie faktu nie zmienia automatyoz-nie pojęcia o nim; i że podniesienie poziomu wiedzy intelektualnej nie
131
Zakład hutniczy w Port Kembla jest całkowicie zmechanizowany i skomputeryzowany. Trudno tam zobaczyć hutników pracujących w zakładzie. Zasadniczo pracują wysoko wykwalifikowani inżynierowie, ich stanowiska pracy są dyskretnie ukryte, niedostrzegalne dla obserwatora, a cały proces produkcyjny Jest zdalnie sterowany od stołów komputerowych. Prawdopodobnie ten moment zaważył na tym, że liderzy kultów cargo Jeszcze bardziej utwierdzili się w swym przekonaniu o nadnaturalnych siłach działających również w tych procesaoh produkcyjnych.
132
Większość stacji misyjnych w buszu nie ma elektryczności. Zainstalowane są jedynie generatory, wytwarzające prąd elektryczny na użytek własny stacji. Generatory te ulokowane są w specjalnych dotn-kach (szopach), popularnie zwanych siłowniami (ang. power house, w j. pidgin - pawa haus).