MACIEJ POWAŁA - NIEDŹWIEDZIO Warszawa
RUGBY W PROGRAMIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO DLA VII KLAS SZKOŁY PODSTAWOWEJ
nienia. Takie trzymanie stosujemy na dłuższych odcinkach. Drugą ręka pracuje jak w biegu bez piłki, pomagając uzyskać największą szybkość. Piłka trzymana w ręce „lepszej” (sprawniejszej) natomiast w pobliżu przeciwnika w ręce dalszej od niego, druga winna być przygotowana do obrony.
b) Metodyka nauczania
— trzymanie piłki w miejscu jednorącz
— trzymanie piłki w miejscu oburącz
— trzymanie piłki jednorącz i oburącz w marszu i biegu
— zmiana trzymania piłki z oburącz do jednorącz i odwrotnie w marszu i biegu.
— zastosowanie poznanego elementu w grach i zabawach.
W metodyce nauczania i przykładowych ćwiczeniach połączono trzymanie piłki i bieg z nią jako nierozerwalnie związane ze sobą elementy. Należy zwracać uwagę na najczęściej popełniane błędy przez początkujących:
— zbyt niskie trzymanie piłki, opuszczanie jej poniżej linii bioder (utrudnia podanie)
— trzymanie piłki za biegun
— trzymanie piłki zbyt wysoko lub zbyt nisko
— poprzeczne (asymetryczne) układanie piłki w rękach
— trzymanie piłki w ręce bliższej od przeciwnika (chorągiewki)
c) przykładowe ćwiczenia i zabawy pomagające przy nauce trzymania piłki i biegu z nią:
— bieg z piłką (trzymana jednorącz lub oburącz) na wyznaczonym odcinku
— jak wyżej, z rywalizacją dwóch lub więcej ćwiczących
— wyścigi rzędów z niesieniem piłki (np. w jedną stronę w lewej ręce z powrotem w prawym)
— wyścigi rzędów z przekładaniem piłki podczas biegu w określonych miejscach
— wyścigi rzędów z piłkami, slalomem miedzy rozstawionymi tyczkami (zwracać uwagę, by ćwiczący przekładali piłkę w rękę dalszą od tyczki)
2. Podanie piłki z miejsca i w marszu oraz biegu w dwójkach. Bieg z piłką jest najbardziej naturalnym ruchem w rugby, dlatego niemożliwe jest nawet w najprostszych elementach wyeliminowanie tej czynności. Wskazana jest nauka podania nie tylko w miejscu i marszu, ale także w biegu mimo, że wybiega to poza program wychowania fizycznego. Także naturalnie ten element został połączony z chwytem piłki jako, że podanie bez chwytu praktycznie nie może w rugby istnieć, a) Opis techniki wykonania
— chwyt piłki po podaniu rękami (może być chwyt piłki po kopie piłki od ziemi, z powietrza, po wrzucie do autu) ramiona wyciągnięte w stronę piłki, tułów lekko skręcony w kierunku podania, dłonie ułożone w koszyk, palce szeroko rozwarte, kciuki złączone. Przez ugięcie ramion w łokciach następuje, przyciągniecie piłki do ramienia i dalszy z nią bieg lub prowadzenie do podania (w tym przypadku piłka pozostaje cały czas w chwycie oburącz).
Rugby — sport bardzo popularny na całym świecie, niestety w naszym kraju mato znany i niedoceniany. Jego walory zostały uznane w wielu krajach. Już w XIX wieku w Anglii, (kolebce tej dyscypliny sportu) wprowadzono rugby do programu wychowania fizycznego w szkołach i wojsku wykorzystując ogromne walory wychowawcze i możliwości rozwoju tężyzny fizycznej wśród młodzieży poprzez wprowadzenie tego sportu. Do dzisiaj jest to jedna z głównych gier zespołowych w szkołach Anglii (także dla dziewcząt).
Mówi się, że rugbista to „skończony” atleta. Powinien być szybki jak sprinter, silny jak zapaśnik, zręczny jak judoga, wytrzymały jak długodystansowiec. Jest to sport wszechstronnie rozwijający cały organizm ćwiczącego. W rugby gra się rękami i nogami. Biegi, skoki, mocowania, umiejętność upadania — to elementy rozwijające wszystkie cechy motorycz-ne.
W roku 1980 rugby zostało wprowadzone do programu wychowania fizycznego w szkole podstawowej w Polsce. Niestety materiały pomocne nauczycielom chcącym wprowadzić do lekcji elementy rugby są praktycznie niedostępne.
W programie kultury fizycznej wydanym przez MEN w 1994 roku dla klasy VII zawarte są podstawowe elementy techniki indywidualnej w rugby:
1. Trzymanie piłki oburącz i jednorącz w marszu i biegu
2. Podanie piłki oburącz z miejsca i w marszu w dwójkach
3. podanie piłki nogą z miejsca
4. Zbieranie i podnoszenie piłki z ziemi oburącz w marszu i biegu
5. Przyłożenie piłki na polu punktowym
6. Walka o piłkę w przepychaniu 1 x 1
7. Zabawy i gry ruchowe z owalną piłką.
W artykule, który ma pomóc w przybliżeniu tej gry i wprowadzeniu jej do zajęć z wychowania fizycznego zostaną omówione wymienione elementy zawarte w programie według schematu:
a) opis techniki wykonania *
b) metodyka nauczania
c) przykładowe ćwiczenia do kształtowania danego elementu.
1.Trzymanie piłki oburącz i jednorącz w marszu i biegu
a) opis techniki wykonania — trzymanie piłki oburącz — piłka trzymana w dłoniach o palcach lekko rozwartych, kciuki obejmują piłkę w miejscu najszerszego jej przekroju. Jeden biegun piłki skierowany do dołu, drugi do góry. Ramiona lekko ugięte w łokciach. Trzymając piłkę oburącz ćwiczący powinien być przygotowany do natychmiastowego podania. Takie trzymanie stosuje się podczas podania lub tuż przed nim. Natomiast zdecydowanie rzadziej podczas biegu z piłką, gdzie preferuje się trzymanie jednorącz. trzymanie piłki jednorącz — piłka trzymana w jednym ręku mocno przyciągnięta do ramie-
— podanie piłki, ramiona odwodzą piłkę w celu wykonanie zamachu, a następnie prowadzone obok tułowia, ugięte w łokciach, wykonują podanie. Należy pamiętać
0 wcześniejszych elementach techniki
1 zwracać uwagę na prawidłowe trzymanie piłki. Tułów skręcony w kierunku podania. Stopy, kolana, biodra, ustawione w kierunku poruszania się (nie wolno krzyżować nóg podczas podania w marszu lub biegu). Wzrok skierowany do partnera do którego następuje podanie. Powinno ono być wykonane przed współćwiczącego, na odległość ugiętych ramion i wysokość mostka. Szczegółowiej opisano podanie w mchu jako zdecydowanie częściej wykorzystywane. Podanie w miejscu jest podaniem specyficznym i stosowane podczas zawodów w określonych sytuacjach. Zdecydowanie bardziej naturalnym jest podanie w biegu.
b) metodyka nauczania
— nauka chwytu piłki w miejscu, marszu, biegu. Podrzucanie piłki do góry, chwyt z powietrza (zwracać uwagę na prawidłowe ułożenie ramion przygotowanych do chwy tu)
— podania i chwyty piłki w dwójkach (v miejscu, marszu i biegu)
— podania po podrzuceniu piłki do góry, ra miona przygotowane do chwytu, kontynu ują ruch do podania (ćwiczenie w miejsct marszu i biegu)
— podania i chwyty piłki w różnych formac zabaw i gier uproszczonych, dalsze doskt nalenie elementu
Przy nauczaniu tego elementu należy pamięta że podanie powinno być dokładne, szybk i dostatecznie silne, jednocześnie łatwe do zł pania. Należy uczyć podań we wszystkich ki runkach. Na początku opanowywać podań łatwiejsze w miejscu, na mniejsza odległo) Należy przypomnieć, że w rugby wolno pod wać tylko do tyłu.
Najczęściej popełniane błędy przez poczt kujących przy nauce tego elementu:
— chwyt piłki w jedną rękę
— podanie piłki jedną ręką (podanie sytuac ne, unikać przy nauczaniu początkowym
— trzymanie rąk zbyt nisko, nieprzygotov nych do chwytu
— podanie piłki do przodu
— zbyt niskie opuszczanie piłki (poniżej li bioder)
— podawanie piłki o rękach prostych
— krzyżowanie nóg podczas biegu w mom cie wykonywania podania
— podawanie piłki wysokim lukiem (powii być podawana po linii prostej)
3. Przykładowe ćwiczenia i zabawy
a) ćwiczący ustawieni tyłem do siebie, prze zanie piłki z ręki do ręki poprzez sl tułowia
b) ćwiczenie jak wyżej, ale ćwiczący ustat ni dalej od siebie, przekazanie pitki stępujemy podaniem
c) podania w dwójkach w miejscu przód bokiem do siebie
d) ćwiczenie jak wyżej, ale po chwycie [ podrzuconej do góry
e) podania w dwójkach w marszu, zmie odległość między ćwiczącymi (zwrt uwagę, aby podanie było wykonywane tyłu)
f) ćwiczenia jak wyżej, ale w biegu
4. Podanie piłki nogą z miejsca Generalnie w rugby nie ma podania do prt
— także nogą, natomiast może być kopni piłki w przód. Jest to element trudny, pop: