Schaeffler Filozofia Religii4

^r-)<M

I. TYP NAJSTARSZY —

FILOZOFIA RELIGII JAKO KRYTYKA

„Świadomości przedracjonalnej” ^

Fakt, iż w filozofii i w nauce zajmowano się szczegółowo taHił problemami, które najpierw były tematami nauczania rel|gl nego i wiedzy religijnej, zrozumiałym czyni historyczno-filoz ficzny stan badań, w którym filozoficznemu sposobowi ujmow nia religii u początków dziejów filozofii przyświecał zamiar w kazania konieczności filozofii i nauki, ponieważ udowodnio) niewystarczalność interpretacji i wyjaśnień religijnych fenom nami natury i społeczeństwa. Kpina Arystofanesa wobec mit logicznego tłumaczenia zjawisk zachodzących na sklepień niebieskim lub w atmosferze świadczy o przewadze świad mości tych, którzy nauczyli się na sposób naukowy podchods do owych fenomenów, wyjaśniać je i czynić zrozumiałymi (A: stophanes Wolken, w. 367 - 411).

W ten sposób już w starożytności powstał pewien typ fil zofii religii, który w późniejszych epokach historii filozofii : nowo przeżywał swój renesans. Wszystkie te formy filozo religii posiadają wspólne założenie. Leży ono w opisie ręll, jako systemu przednaukowych interpretacji i wyjaśnień fer menów natury i społeczeństwa.

Łączy się z tym pytanie, czym należałoby tłumaczyć fakt, tak późno pojawił się naukowy sposób rozpatrywania powj szych fenomenów i że tak długo utrzymywały się interpreta* przednaukowe. Należy przy tym zauważyć, że duże osiągnię techniczne a także polityczno-praktyczne wcześniejszych gene: cji nie pozwalały zarzucać im braku inteligencji. Dlatego też późne pojawienie się na arenie nauki i za uporczywe utrzyrr wanie się wyobrażeń religijnych próbowano obarczyć odpow dzialnością poruszenia (uczucia) afektu. Spośród tych zaś af<