s05 (7)

Szwajcarzy dość szybko zorientowali się w wadach samolotów M.S. i na początku 1940 r. opracowali własną konstrukcję, wzorowaną na francuskim prototypie M.S.-411, a oznaczoną D-3801. Samolot byl wyposażony w silnik H.SJ2TSI o mocy 736 kW, miał stalą chłodnicę i zwiększone opancerzenie kabiny. W latach 1940—41 wyprodukowano 207 maszyn

0    numerach J-91 do J-297. Samoloty D-3801 osiągały prędkość 523 km/h na wysokości 4250 m, a czas wznoszenia na wysokość 5000 m wynosił 5,4 min. Kolejną, ulepszoną konstrukcją był D-3802, oparty na M.S.-540 i wyposażony w silnik H.S.-12YS2. Rozwinięciem D-3802 był D-3803 z silnikiem H.S.-12TS3 i przekonstruowaną kabiną, zapewniającą pełną widoczność w zakresie 360°. Konstrukcje te nie doczekały się jednak wdrożenia do produkcji seryjnej.

W grudniu 1939 r. Francja przekazała Finlandii w darze 30 samolotów M.S.-406C1. Po kapitulacji Francji Niemcy odstąpili Finom 18 sztuk M.S.-406

1    9 M.S.-410. W Finlandii zmodernizowano je poprzez zmianę wyposażenia radiowego i celowników oraz znaczne zwiększenie opancerzenia. Ponadto 40 maszyn gruntownie zmodernizowano w okresie od sierpnia 1943 r. do końca 1944 r. przez zamianę używanych silników' na zdobyczne radzieckie M-105P o większej mocy 810 kW oraz śmigieł na WlSz-6IP. Zamiast działka H-404 montowano wkm BS kalibru 12,7 mm. Modernizacja ta polepszyła wyraźnie osiągi samolotów. Maszyny te, nazwane Mirko Moroani, osiągały prędkość 525 km/h, pułap 12 000 m, a prędkość wznoszenia wzrosła z 18 na 25 m/s.

Użytkownikiem samolotów M.S. była także Turcja, której sprzedano 30 maszyn w lutym i marcu 1940 r.

Inaczej w posiadanie samolotów M.S. weszła faszystowska Chorwacja. Otóż Niemcy zdobyli we Francji ponad 100 M.S.-406 i M.S.-410 i z tego 46, będących w najlepszym stanie, przekazali Chorwacji, gdzie utworzono z nich dwa dywizjony obrony przeciwlotniczej. Pozostałe zdobyte samoloty M.S. służyły hitlerowskiej Luftwaffc jako samoloty szkolno--trcningowc.

Osobny rozdział stanowią maszyny zamówione a nic dostarczone. Takie nie zrealizowane zamówienia złożyły': Litwa w 1938 r. na 13 maszyn (przejęte przez Armće dc 1’Air), Chiny także w 1938 r. na 12 maszyn (przejęte przez władze francuskie w Indo-chinach; stworzono z nich w październiku 1940 r. Escadrillc dc Chassc 2/596), Jugosławia w 1940 r. na 25 sztuk (umowa nie sfinalizowana z powodu klęski Francji) i Polska w 1939 r. na 160 maszyn (nic dostarczone z powodu klęski wrześniowej).

OPIS KONSTRUKCJI M.S.-406C1

Samolot myśliwski Morane-Saulnier M.S.-406CI był jednosilnikowym, jednomiejscowym dolnopłatem o konstrukcji metalowej.

KADŁUB miał konstrukcję w postaci przestrzennej kratownicy, złożonej z czterech podłużnie rurowych, rozpórck i słupków. Wszystkie te elementy były wykonane z duraluminium. Konstrukcja usztywniona była cięgłami z drutu stalowego. W części przedniej znajdowało się ramowe loże silnika, przegroda ogniowa i sześć węzłów mocowania skrzydeł. Znajdująca się w części środkowej kabina pilota oprofilowana była owiewką, zbudowaną z trzech wręg, na których ułożone były drewniane podłużnice. Część nosowa i środkowa kadłuba pokryta była

5