s06 (10)

kierujących i odchylające w ten sposób strumień gazów wylotowych;

— wychylana dysza lub nawet wychylana cała komora silnika napędowego.

5. ZASTOSOWANIE PRZECIWPANCERNYCH POCISKÓW KIEROWANYCH

Pierwszy kierowany pocisk przeciwpancerny opracowany został jeszcze w okresie 2 wojny światowej. Był to pocisk niemiecki, który jednak do końca wojny nie wyszedł ze stadium prób i w związku z tym nie znalazł zastosowania w walce. Po wojnie prace nad takimi pociskami podjęto w wielu krajach, np. we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii. Szwecji. W wyniku tego szereg konstrukcji przeciwpancernych pocisków kierowanych zostało przyjętych do uzbrojenia wojsk.

Wszystkie podane w tabelce pociski napędzane są silnikami rakietowymi na stały materiał pędny i kierowane ręcznie przy przewodowym przesyłaniu sygnałów kierujących. Są to więc typowe pociski pierwszej generacji. Stosowane w wojskach konstrukcje przeciwpancernych pocisków kierowanych można podzielić na dwie grupy, w zależności od sposobu ich bojowego użycia:

— pociski lekkie przenoszone przez obsługę i odpalane po ustawieniu bezpośrednio na ziemi lub z lekkiej wyrzutni, stanowiącej jednocześnie opakowanie pocisku. Do grupy tej zaliczyć można pociski Entac, Mosąuito, Bó-810, Vigilant.

— pociski ciężkie przewożone na pojazdach mechanicznych i odpalane z wyrzutni montowanych na samochodach — zwykłych i pancernych, transporterach opancerzonych, a nawet śmigłowcach. Do grupy tej należą pociski SS-10, P.V. Pye oraz pocisk 3M6.

Przeciwpancerne pociski kierowane wykorzystywane były w czasie działań na Bliskim Wschodzie w latach 1956, 1967, 1973. Doświadczenia z ich użycia wskazują, że są one bardzo skutecznym środkiem zwalczania czołgów, zwłaszcza jeżeli są stosowane w terenie otwartym, zapewniającym dobrą obserwację na całym zasięgu lotu.

Dzięki swym zaletom, pociski kierowane są jednym z najważniejszych środków obrony przeciwpancernej współczesnych armii i będą z pewnością coraz szerzej stosowane. Dalszy ich rozwój będzie zmierzać przede wszystkim w kierunku zwiększenia prędkości, w celu skrócenia czasu dolotu do celu, a tym samym — zwiększenia częstotliwości wystrzeliwania pocisków z jednego stanowiska (jednej wyrzutni). Wiąże się to jednak z koniecznością wprowadzenia systemów kierowania, ułatwiających operatorowi naprowadzanie pocisku na cel.

ZASADNICZE DANE NAJBARDZIEJ ZNANYCH PRZECIWPANCERNYCH POCISKÓW KIEROWANYCH

K azwa	Kraj opracowujący	Masa startowa w kg	Wymiary (cm)			Zasiąg w km	Prędkość w mla
			Dłu gość	Śred nica	Rozpię tość skrzy deł
SS-10	Francja	15	86	16	75	1,7	80
Entac	Francja	12,5	82	15	38	2,0	80
Mosquito	Szwajcaria — Włochy	12,5	111	12	60	2,0	90
Bó-810	RFN	10,2	95	10	48	2,0	85
Viffilant V-897	W. Brytania	14,7	90	13	28	1,7	156
P.V. Pye	W. Brytania	36	152	15	61	2,0

6