SDC10661

/ / / ni 111 / / / / /1 / ii i m 1111 mmmm THHfTfJ

176

II. Nauczanie i rozwijanie sprawności językowych

Komentarz

Nie powinno się uczyć „mówienia dla mówienia"; nie należy też ćwioyj nieprzydatnych danej grupie sytuacji komunikacyjnych.

Podstawą nauczania sprawności mówienia jest uprzednio wprowatk nc i opanowane słownictwo oraz struktury składniowe. Dlatego-takj^ w przypadku rozwijania innych sprawności językowych - ważną rolę oj, grywają tu ćwiczenia przedkomunikacyjne - leksykalne i gramatyczne.

W sprawności mówienia zasadniczymi celem jest rozwijanie:

g .informacyjnej skuteczności wypowiedzi;

♦    płynności wypowiedzi;

o poprawności językowej;

❖    stosowności wypowiedzi w danej sytuacji” (H. Komorowska,200ł 148).

Aby uczący się chciał i mógł mówić w języku obcym, powinny byćspel-nione trzy warunki (na podst. H. Komorowskiej, 2002: 148-149).

Pierwszym podstawowym warunkiem, który musi być spełniony aby student chciał i mógł mówić w języku obcym, jest stworzenie atmosfery, która obniży uczucie lęku przed złą oceną i wstydu przed popełnieniem błędu. Dlatego lepiej jest wstrzymać się od oceniania i przerywania wypowiedzi studenta popraw ą. Nauczyciel powinien raczej notować błędy popełniane przez mówiącego i omówić je po zakończeniu wypowiedzi, a także nagradzać chęć mówienia i długość wypowiedzi, a nie jej poprawność.

pvcia określonej informacji czy wykonania określonego zadania komunikacyjnego.

Tr zec i m warunkiem jest ułatwienie studentom zaplanowania treści wypowiedzi, bo niektórym sprawia to trudność. Nauczyciel może więc stawiać pytania ukierunkowane, zasugerować pomysły lub pomóc w opracowaniu planu wypowiedzi.

Sprawność mówienia jest kształcona głównie na lektoracie, w klasie. Praca domowa (poza zadaniami szczególnymi, wymagającymi przygotowania wypowiedzi ustnej z kimś w parze) ogranicza się do powtórzeń.

VI. TECHNIKI NAUCZANIA MÓWIENIA'⁰

STYMULOWANIE WYPOWIEDZI

.Spośród technik nauczania mówienia najistotniejsze są te, które najskuteczniej prowoku ją samodzielne wypowiedzi, stanowiąc dostatecznie silny bodziec do mówienia, nie powodując jednak przy tym nadmiernej trudności" (H. Komorowska, 2002: 149). Wypowiedź może zostać sprowokowana przez bodziec, którym jest obraz, słowo albo dźwifk. Jego wzmocnieniem jest tworzenie luk informacyjnych między rozmówcami, co nie tylko zachęca do mówienia i tworzy sytuacje podobne do rzeczywistych, ale też przeciwdziała monotonii i znużeniu.

l

Komentarz

..Nie chodzi (...) o to, by zlekceważyć kwestie poprawnościowe, ale by oddzielić wyraźnie nauczanie gramatyki od rozwijania sprawności płynnego, swobodnego mówienia”.

(H. Komorowska, 2002:149)

Drugi warunek - to zapewnienie bodźca zachęcającego uczniów do wypowiedzi, czyli tzw. elicytacja. To może być interesujący dla studentów temat pobudzający ich wyobraźnię lub materiał w postaci przeczytanego lub wysłuchanego tekstu, ważna sytuacja albo potrzeba zdo-

1. Bodziec obrazkowy

Stosowanie obrazu lub przedmiotu mającego wywołać reakcję slownąjest bardziej celowe w przypadku dzieci niż dorosłych i w początkowej fazie nauczania niż na poziomie zaawansowanym. Jednak jest to bardzo pomocna i praktyczna metoda, jeśli umiejętnie używana (odpowiednio do sytuacji) i a na pewno uatrakcyjnia zajęcia.

Bodźcem obrazkowym może być: fotografia, widokówka, obrazek (ilustracja) lub rysunek, plansza, plakat, mapa, przezrocza, wideo. Typy ćwiczeń, które opierają się na bodźcu obrazkowym, to:

i Większość na podst. H. Komorowska (2002) i M. Stawna (1991).