H. Nauczanie i rozwijanie sprawności językowych
szy nauce w późniejszych etapach - stanowi to bowiem normalną komunikacji. Należy jednak pamiętać, że jakkolwiek komunikacja l nezyjna może funkcjonować samodzielnie, to jednak porozumiewa,,., się przy pomocy słówjest nierozerwalnie związane z porozumiewano bezsłownym.
Każdy nauczyciel jest szczególnym nadawcą i odbiorcą nicwerbj|, nych sygnałów, ale nauczyciel języka obcego, który jest tiatwe speaker^ ma zadanie dodatkowo utrudnione: nic tylko bowiem wysyła inforanj, cje o sobie (swoim nastroju, usposobieniu, charakterze), nauczycielskie,, nawykach, ale też staje się wzorem zachowań i przekaźnikiem zwycjj. jów kulturowych swojego narodu. Musi być więc nadzwyczaj uwańy, w reakcjach, bo wszystko, co robi, jak się rusza, ubiera, patrzy itp. mo. że być interpretowane jako charakterystyczne dla mieszkańców krajn. który reprezentuje.
Jeśli nauczyciel pracuje z grupą wielonarodowościową, może być21. gubiony w różnorodności wysyłanych przez studentów przekazów uwt runkowanych kulturowo.
Komentarz
Im kraje są bardziej odległe terytorialnie, tym zróżnicowanie języka ciała jest większe.
Nauczanie języka polskiego jako obcego jest nierozerwalnie związa-ne z oddziaływaniem na siebie różnych kultur, dlatego znajomość i próba klasy fikacj i gestów, ruchów i mimiki może spełnić istotną rolę w lepszym porozumieniu między nauczycielem a studentami, między samymi studentami oraz w podniesieniu efektywności nauczania. Studenci koniecznie powinni poznawać specyfikę komunikacji kinezyjnej tego narodu, którego języka się uczą, ponieważ na ogół mają tendencję do postrzegą-nia własnego kodu gestów jako normalnego, tzn. obowiązującego na całym świccie. Tymczasem błędy niewerbalne mają takie same konsekwencje jak werbalne.
Komunikacjaparalingii>istycztta także zależy w dużej mierze od kultury i języka danego kraju. Wymaga szczególnej troski w nauczaniu języków obcych, ponieważ występujące tu interferencje fonetyczne mogą być przyczyną niejasnego, niejednoznacznego lub wręcz błędnego przekazu.
16
jest ona ściśle związana z nauką wymowy i mówienia, dlatego częściowo wchodzi w zakres programu kursu językowego.
Komunikacja proksemiczrta dotyczy przede wszystkim roli dystansu komunikacyjnego i orientacji przestrzennych. Chodzi więc o odległość dzielącą uczestników aktu komunikacji, która musi być dostosowana do ich zwyczajów kulturowych, ale na pewno nie mniejsza niż 15-20 cm \ o zagospodarowanie przestrzeni w salach lekcyjnych. Mozę ono być różne, np. ławki (stoły, krzesła) są ustawione w rzędy, segmenty, podkowę albo ve krąg. Stwierdzono, że ustawienie ławek w rzędy, co implikuje oglądanie pleców swoich kolegów, sprzyja szybszemu wyłączaniu się słuchaczy z aktywności i spadkowi zainteresowania przebiegiem zajęć. To tradycyjne ustawienie pociąga za sobą najniższy poziom udziału w lekcjach, bowiem komunikacja jest nie tylko utrudniona, ale tez ograniczona lub zakłócona brakiem przekazów niewerbalnych.
Najkorzystniejszy jest układ ławek w formie podkowy lub jednego, wielkiego stołu — czyli układ segmentowy lub w kręgu. Pobudza aktywność i udaremnia „chowanie się po kątach”, umożliwia kontakt wzrokowy z nauczycielem i innymi uczestnikami komunikacji, a pozawerbalne środki przekazu mogą być w pełni wykorzystane.
-------Komentarz
Składnik niewerbalny stanowi 65% wszystkich zachowań w klasie.
Badania wykazały, że komponent niewerbalny jest w klasie ważniejszy od słownego, a komunikacja niewerbalna poprzedza werbalną. Ta forma przekazu ma szczególnie istotne znaczenie we wczesnoszkolnym etapie nauczania. Powinna być również stosowana w pracy z dorosłymi we wstępnej fazie nauki języków obcych. Chodzi tu bowiem o pewne analo-H do przyswajania języka ojczystego.