Kinetyka chemiczna 235
Z różnicy obliczonych w ten sposób wartości energii aktywacji EA(i) dla reakcji w obu kierunkach można obliczyć standardową zmianę energii wewnętrznej reakcji AU® = -20,9 kJ • mol-1. Wynik ilustruje diagram energetyczny reakcji (rys. 5.10). ■
Zgodnie z teorią zderzeniową szybkość reakcji A + B —> produkty jest funkcją liczby zderzeń (ZAB) i ułamka cząsteczek mających energię £a, wystarczającą do przereagowania. Szybkość reakcji zależy od liczby zderzeń, w których wyniku powstaje produkt, w 1 m3 mieszaniny gazowej w ciągu 1 sekundy
gdzie P jest czynnikiem sferycznym wyrażającym prawdopodobieństwo właściwej orientacji w momencie zderzenia,
Zab =Ar(A).V(B)7C^B* (5.47)
jest liczbą zderzeń w ciągu 1 sekundy między cząsteczkami A i B zawartymi w 1 m3. N(A) i Ar(B) oznaczają, odpowiednio, liczby cząsteczek A i B w 1 m3, natomiast
^ab -
+
2
(5-48)
jest średnicą zderzeniową obu cząsteczek. Można przyjąć w uproszczeniu, że w ciągu 1 s z cząsteczką A zderzą się cząsteczki B zawarte w walcu o promieniu crAB i długości równej względnej prędkości średniej w - zob. (2.31):
w
( + Mb \
\ MaMb I
[m • s-1].
(5.49)
Chcąc porównać v\ dane relacją (5.46), z szybkością reakcji v = £2[A][B], wyrażaną zazwyczaj w M • s_1, należy przeliczyć zarówno l?', jak i stężenia N(A) oraz N(B)
/
v
= 103
/ mol \ Idm3 • s /
podobnie N(A) = [A] • 103 • NA oraz jV(B) = [B] • 103 • NA.
Uwzględniając powyższe, możemy zapisać szybkość reakcji i/jako
v' = 103 • Nav=P[A] • 103 • jVa[B] ■ 103 • NAn<rlBwexp (- -Jjr] (5.50)