skanowanie0036

ny wylot pipety zatyka się palcem wskazujip ym. następnie, powoli zwalniując nu ul wypuszcza się nadmiar cieczy kroplami, tak aby je] menisk ustalił się na wymagflM wysokości, po czym ponownie dociska się palcem górny wylot pipety. Odmicfflj^| objętość roztworu przenosi się do przygotowanego naczynia i przez zwolnienie palca pozwala się cieczy swobodnie wypłynąć. Ciecz pozostałą w zwężonym ImitM pipety usuwa się przez ostrożne dotknięcie ścianek naczynia. Wydmuchiwanie rtj^H cieczy z pipety, a także dotykanie końcem pipety powierzchni cieczy powoduje I'!*,■ Inne I mierzenie objętości.

5.2.3. Biurety

Przed rozpoczęciem miareczkowania należy sprawdzić czystość biurety (rys. 5e) i s/.i i|M ność zamykającego ją kranu. Ciecz musi spływać w niej równomiernie, nie pozostl^H jąc kropli na wewnętrznych ściankach. Biuretę, po przepłukaniu niewielkimi ilośdjH roztworu miareczkującego, umieszcza się pionowo w statywie, napełnia roztwol^^H poziomu wyższego od kreski zerowej i kroplami wypuszcza nadmiar cieczy. Dokładny poziom roztworu w biurecie odpowiada położeniu menisku dolnego dla cieczy pr/.ę||ffl czystych lub górnego w wypadku cieczy nieprzeźroczystych. W biuretach Scholllnu li«|, które posiadają na tylnej ściance niebieski pasek na białym tle, położenie menisku czytuje się w punkcie zwężenia paska. W celu zapewnienia równomiernego wyplywtł titranta miareczkowanie należy przeprowadzać z jednakową szybkością, około 2-3 kruffl na sekundę, co zapobiega pozostawaniu cieczy na ściankach biurety.

5.3. Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu -wprowadzenie

Pierwszym etapem ilościowych oznaczeń objętościowych jest przygotowanie roztWO^B o ściśle określonych stężeniach.

Stężeniem roztworu nazywa się ilość substancji rozpuszczonej znajdującej się w uki#? ślonej objętości lub masie roztworu.

Stężenie procentowe wyraża ilość g substancji rozpuszczonej zawartej w 100 g tworu.

Oblicza się je za pomocą proporcji stosując następujące rozumowanie:

•    masa roztworu stanowi 100% (całość)

•    masa substancji rozpuszczonej - c%

m_r _ 100%

C%

^ms

ylli

/// *100%

C/O = —•

m_r

|iil/l«M (!% - stężenie procentowe roztworu [%], m - masa substancji rozpuszczonej [g],

m_r - masa roztworu (tj. masa substancji + masa rozpuszczalnika) [g], m = m +m_

r s rozp.

| Na przykład 5% roztwór chlorku sodu można sporządzić, rozpuszczając 5 g tej soli ■19 g wody destylowanej.

I W praktyce laboratoryjnej nie ma konieczności sporządzania roztworu o bardzo do liliiduyin składzie procentowym. Dlatego przyjmuje się, że gęstość wody destylowanej ■moi! 1 g/cm³, co znaczy, że 1 cm³ wody ma masę 1 g. To założenie pozwala uproAi U' ■Ol/tplzanie roztworów o danym składzie procentowym - odpowiedni!) objęlośi wody ■Kylnwanej odmierza się cylindrem miarowym. Przy sporządzaniu bardzie) sly/miyi |, ■Milworów jakiejkolwiek substancji należy sprawdzić, czy stężenie to nie pr/eknu za )e| ^■ttiszczalności, czyli stężenia tej substancji w roztworze nasyconym w danej tempu a till/e, Roztwory o różnym składzie procentowym można także przygotować przez ioz §j|n( zenie rozpuszczalnikiem roztworów bardziej stężonych o znanej gęstości.

I W objętościowej analizie ilościowej roztwory o stężeniach procentowych są używane ■bille Jako odczynniki pomocnicze (np. do regulowania pH itp.).

| Nlężenie molowe podaje ilość moli substancji rozpuszczonej w 1 dm³ roztworu i wy-Iriżii tlę stosunkiem liczby moli substancji rozpuszczonej do objętości roztworu:

Ę ' k IM]

■ * * [dm³ J

■Rlei n - liczba moli substancji rozpuszczonej,

V - objętość roztworu [dm³].

Ko/lwory o dokładnie znanym stężeniu noszą nazwę roztworów mianowanych, ■ niektórych przypadkach roztwory te można sporządzić bezpośrednio przez naważe mi- Mibslancji, umieszczenie jej wkolbie miarowej i napełnienie kolby rozpuszczalnikiem ^HtltNki. Substancja taka, zwana wzorcową lub podstawową, musi spełniać następujące "nul i; ma skład ściśle określony wzorem chemicznym, łatwo ją otrzymać w postaćI ■linii/.nie czystej, jest trwała na powietrzu i w roztworze, nie wykazuje właściwości lllgnifikopijnych, nie jest lotna. Najczęściej używanymi substancjami podstawowymi st):

*    w metodach zobojętniania: węglan sodu, dwuwodny kwas szczawiowy, szczawian I sodu,

f w metodach utleniania i redukcji: dichromian(VI) potasu, dwuwodny kwas szcza [. wlowy,

*    w metodach strąceniowych, np. argentometrii: chlorek sodu,

*    w kompleksometrii: dwuwodny wersenian disodu (tzw. EDTA).

87