skanowanie0047 (18)

Góry w Polsce, poza Tatrami, są na tyła łagodne, że umożliwiają przeprowadzenie dróg kołowych przez liczne przełącza, a nawet osiągnięcie niektórych szczytów (Śnieżka). Do najatrakcyjniejszych dróg górskich, Ucznia uczęszczanych przez turystów, należą w Karpatach: droga Kraków—Zakopane osiągająca przy przekraczaniu Gorców (Obidowa) wysokość 810 m n.p.m., droga im. Oswalda Balcera z Zakopanego do Morskiego Oka (1393 m n.p.m.), nowa droga Zawoja—Zubrzyca przekraczająca masyw Babiej Góry na wysokości 986 m n.p.m, (przełęcz Krowiarki), połączę, nie Widy ze Szczyrkiem przez Przełęcz Salmopolską (934 m n.p.m.), droga Wisła—Istebna—Żywiec przez Kubalonkę i Przełęcz Koniakowską, zmodernizowana droga Przemyśl—Ustrzyki Dolne przez Birczę, wreszcie zbudowana w latach sześćdziesiątych „pętla bieszczadzka” o długości 112 km (914 m n.p.m.).

Sudety dzięki wcześniejszemu i bardziej intensywnemu zagospodarowaniu odznaczają się jeszcze większą Uczbą atrakcyjnych widokowo dróg górskich. Można tu wymienić dojazdy do Kotliny Jeleniogórskiej: przez Góry Kaczawskie (przełęcz Wiuok, 613 m n.p.m.) i przez Rudawy Janowickie (przełęcz Kowarska 727 m n.p.m.). Wyższe wysokości osiągają drogi przekraczające Karkonosze w kierunku Czechosłowacji: na przełęczy Szkarskiej 886 m n.p.m., na przełęczy Okraj 1046 m n.p.m. Wiele dróg przekracza Góry Sowie, wśród nich droga Walim—Pieszyce (755 m n.p.m.), droga przez Przełęcz Jugowską (800 m n.p.m.), droga przez Srebrną Przełęcz (586 m n.p.m.). Wreszcie należy wymienić drogę Radków—Kudowa Zdrój przecinającą Góry Stołowe na wysokości 750 ra n.p.m.

Wszystkie drogi górskie odznaczają się znacznym spadkiem oraz serpentynami, dzięki którym pokonują różnice wysokości (rys. 20) Serpentyny wprowadzano dopiero przy przebudowie dawnych dróg na szosy lub przy ich modernizacji i przystosowywaniu dla potrzeb transportu samochodowego. Dawne drogi przeznaczone głównie dla transportu zaprzęgowego były bowiem bardziej strome (np. w Kowarach).

Poza górami, uciążliwe do przekraczania są strome krawędzie wyżyn, wysoczyzn i dolin rzecznych. Kłopot sprawia tu nie sama różnica wysokości, lecz konieczność pokonania jej na niewielkiej przestrzeni. W takich przypadkach przy budowie dróg wykorzystuje się wcięcia erozyjne, boczne dolinki i wąwozy (przykładem mogą być ulico Tomka i Książęca w Warszawie, biegnące dawnymi wąwozami).

Dość trudne dla dróg bitych jest pokonywanie pagórkowatych terenów morenowych, np. na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim. Poszczególne pagórki są wprawdzie niewysokie, sic ich zagęszczenie powoduje, że drogi albo stale się wznoszą lub opa-

Przykład

górskich w rejonie Kowar

dają, albo wiją się krętą trasą. Stąd siać drogowa na obszarach moreny czołowej ma bardzo urozmaicony kształt — w odróżnieniu od równin, gdzie przeważają drogi prostolinijne (rys. 21 i 22).

Ry*.tl

Przykład sieci drogowej na obszarze pagórkowa -tym moreny czołowej (Pojezierze Kaszubski*)

Salski

27

¹ Gmcrafla