skanuj0002 (451)

mu-wydaje się okropnością, dla niektórych narodów Europy zachodniej jest to ceniony przysmak. Lecz nie tylko rodzaj pożywienia jest określony kulturą — obrzędy związane ze spożywaniem potraw; od rytualnych uczt pierwotnych plemion, w których niektóre rody spożywają mięso' .zwierzęcia uważanego za ich przodka, a które jest zakazane w każdej innej okoliczności, wielkich przyjęć i uczt urządzanych przez bogatych Rzymian, wieczerzy wigilijnej chłopów polskich opisanej szczegółowo przez Reymonta, do najróżnorodniejszych sposobów spożywani? posiłków dla podkreślenia i uczczenia jakiegoś wydarzenia, takich, jak imieniny, awans, zdanie egzaminu, otrzymanie dyplomu, dojście do pełnoletności; — są przykładami pokazującymi, że zaspokajanie głodu; i pragnienia staje się czynnością symboliczna. .

Z tych ■ przykładów , wyprowadzamy wniosek, że wrodzone, popędy i skłonności ulegają w każdej _; kulturze uregulowaniu, że ich zaspokajanie Zostaje — jak to mówią antropologowie — skanalizowane, tzn. uło-żonę w ustalone nawyki i obyczajem, czasami religią, niagią lub nawet prawem przepisane,. a j ednóstka ludzka, przychodząca na świat jako organizm biologiczny, zostaje .„wchłonięta”.. Przez- społeczeństwo i pod wpływem jego kultury ulega „socjalizacji” .— czyli z istoty biologicznej staję się istotą' społeczną. Oczywiście, że wyposażenie- biologiczne jest niezbędnym warunkiem i ' jego właściwości .-.umożliwiają ten' proces, ale jego przebieg i .wynik są wyznaczone jakością kultury, jej cechami i Organizacją.    :;r .■ o • ?    *\ .•

Przyjrzyjmy; się więc bliżej temu procesowi socjalizacji, gdyż jest to .pierwszy mechanizm wpływu kuli tury ha ya-ęp^ecgna.-.- 7; , ' ,~    ..., ~    - ,

QiT.C?łowiek, przychodzący na. świąt w. jakiejś rodzinie od pierwszej chwili po urodzeniu znajduje się pod wpływem istniejących przedmiotów,^; urządzeń, poglądów, wierzeń, ustalonych sposobów wychowywania niemowląt. Niektóre plemiona Indian przywiązywały niemowlę do płaskiej deski, inne ludy owijały je ciasno w rodzaj bandaży, u innych ludów spotykamy jeszcze inne sposoby, a jak sprawa wygląda w nowoczesnych społeczeństwach —- wszyscy wiemy. Kultura ję-s* dla człowieka światem zastanym: do którego musi wejść Ucząć się wielu rzeczy i przez wiele lat. Jego popędy; jego organizm, jego Skłonności naturalne zostają od razu ujęte w karby nakazów, wzorów ustałoby ch w grupie, w której Się urodził. Znane: powiedzenie R, E. Parka: „człowiek nie rodzi się ludzkim, lecz Staje się nim w "procesie wychowania*’ “otfdaje w fwięzlym siormułowamu istotę zagadnienia ¹⁵. Gdyż po urodzeniu niemowlę jest organizmem biologicznym, wyposażanym w szereg własności potencjalnych, które proces socjalizacji i wychowania rozwija, kształtuje i w ten sposób małe zwierzątko przekształca się w człowieka, czyli istotę rozumną, zdolną do myślenia symbolami, zdolną do pracy i do twórczości. .

Na organizm niemowlęcia działają różne wpływy i jest ono poddane różnym procesom, które musimy sobie jakoś uporządkować: 1) wzrost — organizm rośnie, czyli realizuje wrodzone zadatki pod wpływami sprzyjających warunków środowiska i wzajemnych oddziaływań ze środowiskiem, takich, jak przyjmowanie pokarmu, pielęgnacja itp.; 2) całkowity wpływ środowiska — to ogół podniet działających na organizm, wychodzących Z układów naturalnych, ludzi i elementów kultury, sprzyjających i niesprzyjających rozwojowi organizmu, poszczególnych jego cech, osobowo-

¹⁵ Zob. R. E. Park i E. W. Burgess, Wprowadzenie do nauki Socjologii, Poznań 1926, s. 79.    •    ¹