26_ 1. Wprowadzenie. Zasady nazewnictwa związków chemicznych
Komisja PTChem nie zaleca nazywania jonu OH" (HO-) jonem hydroksylowym, nazwę "hydroksyl" rezerwując dla grupy HO elektrycznie obojętnej lub 0 ładunku dodatnim, w stanie wolnym oraz jako podstawnika.
Nazwy anionów poliatomowych tworzy się zgodnie z zasadami nazewnictwa związków kompleksowych (rozdz. 1.3.2.8). W anionach kwasów tlenowych tlen traktuje się jak ligand. Komisja dopuszcza stosowanie niektórych nazw zwyczajowych. Na przykład:
AuClT tetrachlorozłocian(lll)
SiF$2- heksafluorokrzemian(2-)
SO42" tctraoksosiarczan(VI), siarczan(VI)
SO32" trioksosiarczan(IV), siarczan(IV)
NO3- trioksoazotan(V), azotan(V)
NO2" dioksoazotan(IlI), azotan(III)
1.3.2.5. Nazewnictwo kwasów KWASY BEZTLENOWE
Nazwy kwasów binarnych i pscudobinamych tworzy się analogicznie do nazw binarnych i pscudobinamych związków wodoru. Na przykład:
Wzór ' |
Nazwa | |
systematyczna | ||
HF |
fluorek wodoru |
kwas fluorowodorowy |
H2S |
siarczek wodoru |
kwas siarkowodorowy |
HCN |
cyjanek wodoru |
kwas cyjanowodorowy |
Komisja PTChem dopuszcza niektóre nazwy.zwyczajowe kwasów:
HOCN kwas cyjanowy
HONC kwas piorunowy (fulminowy)
Nazwy kwasów beztlenowych, zawierających anion złożony, tworzy się zgodnie z zasadami nazewnictwa związków kompleksowych (rozdz. 1.3.2.8).
KWASY TLENOWE (OKSOKWASY)
Nazwy systematyczne (tzw. nomenklatura wodorowa) wyprowadza się, (niklując kwasy jako sole. W roli kationów tych soli występują kwasowe atomy wodom. Nazwę tworzy się zgodnie z zasadami nazewnictwa związków kompleksowych (rozdz. 1.3.2.8). Komisja dopuszcza również stosowanie nomenklatury kwasowej. Nazwy w tym systemie składają się ze słowa kwas i drugiego opisującego skład anionu zgodnie z nomenklaturą związków kompleksowych. Komisja PTChem nie zaleca stosowania w nazwie oksokwasów:
- końcówek -owy i -awy oraz przedrostków nad- i pod- w celu odróżnienia stopnia utlenienia atomu centralnego,
- przedrostków orto-, piro- i meta- dla kwasów o różnej ilości cząsteczek wody.
Nazwy nadtlenokwasów, tj. kwasów zawierających zamiast atomu tlenu grupę nadtlenową -OO-, tworzy się zgodnie z zasadami nazewnictwa związków kompleksowych. Grupa nadtlenowa może być mostkiem lub końcowym ligandem i nosi nazwę perokso- (nadtleno-).
Nazwy tiopochodnych kwasów tlenowych, powstałych przez zastąpienie w cząsteczce oksokwasu atomu tlenu siarką, tworzy się podobnie nazywając siarkę tio. Kwasy tlenowe wywodzące się z metali przejściowych powinny być nazywane jako związki hydroksooksometalu.
HRe04 hydroksotrioksoren(VTI), kwas renowy(VII)
Komisja zaleca, aby nazwy zwyczajowe ograniczyć do nazw będących w użyciu od bardzo dawna. Stopień utlenienia atomu centralnego w nazwie zwyczajowej kwasów tlenowych (tworzonej od rdzenia nazwy atomu centralnego z dodaniem końcówki -owy) zaznacza się zgodnie z systemem Stocka [1]. W tab. 5-. zebrano .zaakceptowane przez komisję PTChem nazwy kwasów tlenowych (bez względu na to, czy są znane w stanie wolnym, czy nie) oraz niektóre z ich nadtleno- i tiopochodne.