kwasem nadchlorowym po przekroczeniu punktu równoważnikowego stężenie powstałego nadchloranu zasady (BH+C104_) jest tak duże, że cofa całkowicie dysocjację powstającego nadchloranu wskaźnika (Ind H+C104~).
Zabarwienie wskaźnika w punkcie równoważnikowym zależy zatem od stałej tworzenia nadchloranu wskaźnika i stężenia kwasu nadchlorowego:
[Ind A] |nd hcio4 ,, ,AX
——r - AT/ •Chcio, (4)
[Ind B]
Stężenie kwasu nadchlorowego (CHC10i) można obliczyć ze stałej tworzenia nadchloranu zasady:
„bhcio, Ćbhcio,
5 ohcio^ł-b
stąd:
„ _ cbhcio,
^HCIO, - BHCIO, —------- - 1 '
Kf • Clą
Połączenie równań 4 i 6 daje:
r, , A, „Ind HCIO, _
[Ind A] _ Kf_• Cbhcio,
[Ind B] ~ /ffBHCI0‘-Cs
Powyższe rozważania potwierdzają, że zabarwienie wskaźnika w środowisku niewodnym nie zależy od stężenia jonów wodorowych.
Tabela 11
Wartości stałych tworzenia nadchloranu wskaźnika (KAni hcio,) <ua niektórych wskaźników w 100%
kwasie octowym [48],
Wskaźnik |
j^Ind HCIO4 |
Zabarwienie i odpowiadająca mu długość fali (om) | |
postać zasadowa |
postać kwasowa | ||
Czerwień chinaldynowa |
1 • 107 |
czerwona, 525 |
■k bezbarwna, <375 |
Fiolet krystaliczny |
6-mm 2 • |
fioletowa, 590 niebieska, ~ 635 |
niebieska, ~ 635 żółta, 435 |
Sudan III |
7 • 10a |
żółta, 512 |
niebieska, 613 (barwa przejściowa czerwona) |
Sudan IV |
5 • 10* |
czerwona, 512 |
niebieska, 615 |
Wskaźniki stosowane w acydymetrii w środowisku niewodnym muszą mieć słabszy charakter zasadowy niż zasada ożnaczana. W punkcie końcowym, gdy cała oznaczana zasada przejdzie w nadchloran, tworzy się nadchloran wskaźnika.
Na przykład fiolet krystaliczny (p. dodatek — wskaźniki, str. 330) wg Brucken-steina i Kolthoffa [48] reaguje z kwasem nadchlorowym w następujący sposób:
lnd®CI04© + HCI04 Ind H2®[CI04@]2 Ind H2®[CI04®]2 + HCI04 Ind H23® [Ci04©]3
302