dług teorii Brajistejda ,nie ma niezależnych kwasów i zasad, lecz jest tyl-1 ko;' para" kwas-zasadai Wynika z tego, że pojęcie kwasu i zasady jest względne, gdyż dana substancja jest kwaśna lub zasadowa tylko w porównaniu z drugą.
W roztworze zachodzą jednocześnie dwa procesy, przy czym kwas jest zawsze sprzężony z zasadą, w którą przechodzi po oddaniu protonu.
K Zt + H +
Ponieważ swobodne protony nie mogą istnieć w roztworze, dlatego] też reakcja będzie przebiegać z lewa na prawo wtedy, jeśli obok będzie] druga zasada „Z”, która zwiąże te protony, przechodząc w sprzężony z nią kwas „K^”:
H+ + Z^Kt
Na podstawie tych dwóch reakcji można napisać:
K + Z^Z. + K, T .
Jak z tego widać, nie ma niezależnych kwasów i zasad, lecz tylko para kwas-zasada. Rolę drugiej zasady „Z” spełnia rozpuszczalnik, który! "Wiąże protony, a więc dysocjacja kwasu będzie zachodziła wówczas, gdy rozpuszczalnik będzie zdolny do przyłączania protonów — będzie zasa-j dą. Jeśli uszeregować związki od mocnego kwasu solnego do mocnej i zasady,- to w środku będzie woda:
HCI...CH3COOH...H2O...NH3...NaOH.
Każdy związek z tego szeregu może oddawać protony wszystkim le-: żącym na prawo, a więc zachowuje się jak kwas. Wobec wody kwasami będą wszystkie znajdujące się na lewo. Jeżeli układ zmienimy i weźmiemy kwas octowy jako rozpuszczalnik, to kwas solny będzie kwasem słabszym niż w roztworze wodnym, amoniak zaś bardziej zasadowym niż w wodzie — reaguje więc jak mocna zasada.
Widać z tego, że rozpuszczalnik kwaśny.. .osłabia kwasowością zwiek-sza zasadowość danego związku i odwrotnie, jeżeli użyjemy rozpuszczał-! nika bardziej zasadowego niż woda.
Woda wobec kwasów jest rozpuszczalnikiem silnie zasadowym, wiąże, protony z utworzeniem jonów hydroniowych HsO+ wg reakcji.
HZ £'HsO+ + TT
kwas kwas zasada
Utworzenie jonów H30+ jest związane ze stratą wolnej energii chemicznej protonu i dlatego w róztworze wodnym zaciera się różnica mocy między mocnymi kwasami, woda niweluje więc różnice mocy silnych kwasów.
Stosując kwas. octowy jako rozpuszczalnik można ustalić kole jnośfl kwasów wg mocy HC104, HI, HBr, H2,S04, HC1, HNOs,...CH3COOH.
Moc kwasu i zasad zmienia się po zastąpieniu jednego rozpuszczalnika drugim, np. przy zastąpieniu wody kwasem octowym zaznacza śg wzrost mocy słabych zasad.
212 '—K j t s/ / f) ~7 j
l/M <1/4- 1