14. Wybrane zaburzenia endokrynologiczne 393
■Czynniki środowiskowe zwiększąjące ryzyko zachorowania to infekcje Hpwsowe (enterowirusy, wirusy świnki, różyczki, wirus HCV), wczesna Hppoeycja na antygeny mleka krowiego (powoduje nieprawidłowe dojrzewanie bidadu^imfatycznego przewodu pokarmowego), ekspozycja na czynniki tok-■pcme, niedobór witaminy D.
Zniszczenie 80-90% komórek p wysp trzustkowych w wyniku procesu ■palnego prowadzi do wystąpienia pełnoobjawowej cukrzycy.
Objawy, czyli jak rozpoznać
mezątek cukrzycy u dzieci jest zwykle gwałtowny, tym bardziej nagły im priadsze jest dziecko. U starszych dzieci okres miernie nasilonych objawów ka kilka lub kilkanaście tygodni. Nierzadko cukrzyca bywa rozpoznawana kpiero w stanie kwasicy ketonowej.
■ Analiza okresu poprzedzającego rozpoznanie pozwala zawsze potwierdzić postępowanie typowych objawów cukrzycy: wielomoczu, pragnienia, utraty masy ciała. Narastająca ketoza powoduje pojawianie się zapachu acetonu x ust. U mniejszych dzieci pojawia się moczenie mocne. Występują bóle ■zucha, wymioty, zmiany grzybicze na śluzówkach jamy ustnej Rjuarządów płciowych, ropne zakażenia skóry, postępujące odwodnienie, osłabienie, przyspieszenie i pogłębienie oddechu, zaburzenia ■wiadomości (kwasica ketonowa).
Wykonywane badania
•Pznaczny wzrost glikemii (>11,1 mmol/1; 200 mg/dl)
• głukozuria (> 55 mmol/1; 1,0 g/dl)
• obecność.ciał ketonowych w moczu (> 4 mmol/1; 0,4 g/1).
■ Rozpoznanie cukrzycy w przypadku zawansowanych objawów i stwier-dzenia powyższych wartości w badaniach laboratoryjnych nie budzi wątpliwo-pa. W przypadkach wątpliwych, konieczne jest oznaczenie poziomu hemoglobiny glikowanej HbAlc oraz wykonanie testu doustnego obciążenia glukozą (OGTT - orał glucose tolerance test), którego interpretację zawiera BPabela 14.3.
gWarunki prawidłowego wykonania testu OGTT u dzieci:
•i dieta bogatowęglowodanowa 3 dni przed testem
• test wykonany na czczo (8 godzin po ostatnim posiłku)
• glukoza podana doustnie w dawce 1,75 g/kg masy ciała (maksymalnie | 75 g); roztwór wodny, wypity w ciągu 5 minut
|» oznaczenie glukozy w osoczu na czczo i 120 minut po obciążeniu.