170
Rozdział 6
- konkurencję potencjalną'1.
Konkurencję sektorową stanowią przedsiębiorstwa, które oferują wyroby
0 tych samych lub podobnych właściwościach technicznych. Dla producenta piwa będzie to inny producent piwa. Konkurencja substytucyjna polega na produkowaniu przez przedsiębiorstwo produktu, który ze względu na cechy jest zupełnie nowym wyrobem1 2.
Produkt ten jest kupowany przez nabywcę, ponieważ posiada cechy, które umożliwiają mu zaspokojenie tej samej potrzeby (nożyki do golenia i maszynki elektryczne do golenia).
Ostatnim rodzajem konkurencji jest konkurencja potencjalna, która może przybrać w zależności od rozwoju sytuacji charakter konkurencji sektorowej lub substytucyjnej. Jej występowanie zależy od barier wejścia i wyjścia z rynku, które zostaną omówione dalej. Oznacza ona zagrożenie wejściem nowego kapitału, a więc powstaniem nowych firm na danym rynku.
Rozróżnienie charakteru konkurencji wynika z przyjęcia określonego kontekstu konkurencji, poszerzającego tradycyjne podejście do problemu konkurowania, w którym przedmiotem analizy pozostawała w zasadzie tylko liczba producentów w danym sektorze.
Działania w sektorze muszą być dostosowane do panującego modelu rynku. Przypominając, wyróżniamy cztery główne modele rynku i panującej na nim konkurencji: monopol, oligopol. konkurencję monopolistyczną oraz konkurencję doskonałą. Cechy różniące te struktury zostały przedstawione w tabeli 6.1.
Klienci (odbiorcy), to wszyscy ci, którzy płacą za nabywane w’yroby lub usługi przedsiębiorstwa. Mając na myśli odbiorcę, myślimy o konsumentach, odbiorcach przemysłowych oraz przedsiębiorstwach handlowych (hurtownikach
1 detalistach). Konsumentem jest jedno- lub wieloosobowe gospodarstwo domowe, które dokonuje zakupów:
- niezależnie - zakupy są rezultatem autonomicznej decyzji kupującego (np. zakup telewizora przez żonę);
- dokonywanych pod silnym wpływem jednego z członków rodziny (np. zakup telewizora będącego jednocześnie monitorem komputerowym przez żonę pod wpływem męża);
- dokonywanych wspólnie (np. wycieczka turystyczna).
Popyt na towary jest uwarunkowany m.in. stylem życia konsumentów. Do cech społecznych, charakteryzujących styl życia konsumentów zalicza się:3 4
-naliza otoczenia konkurencyjnego
Tabela 6.1. Modele rynku w otoczą
Cechy rynku | |
Monopo | |
Liczba przedsiębiorstw |
jedno |
Wielkość rynku przedsiębiorstwa |
duża lub ma |
Wejście na rynek |
trudne |
Cechy produktów |
nieporównyw |
Wpływ na cenę |
bardzo ćuz> n na cenę |
Konkurencja niecenowa |
reklama typa 1 will", "publi tion" |
Przykłady rynków i produktów |
usługi komm usługi tełekl kacyjne |
Źródło: Opracowanie własne "a z< Marketingu, Kraków 200C
- materialną i duchową kulturę
- przynależność do klasy sr; :rz
- pełnione role społeczne ••• ra
- przynależność do grup odr. -5
- fazę cyklu życia gospoc_ : dorabiania, faza konsolid_:
- strukturę czasu (czas wolu; i Dostawcy to organizacje un
przedsiębiorstwo korzysta z usł produkty, części, inni środki tretowi dostarczają niezbędnegc »i czej. Pośrednicy pracy dostar.uj informacji ułatwiającej dzi„:_ n wane w przetwarzaniu informuc nizacje starają się unikać uzu.rż to groźbą paraliżu firmy w rr.: i
Dobra substytucyjne (substytutywne ) to towary i usługi spełniające podobne bądź zupełnie pokrywające się funkcje. Mają podobne zastosowanie i podobne właściwości, ale w sensie technologicznym są innym produktem, np. masło i margaryna.
Podstawy marketingu, op. cit.
J Zarządzanie strategiczne. Systemowa koncepcja biznesu, M. Moszkowicz (red.), PWE. War
szawa 2005, s. 228-229.