SNB13944

ma opieki w wychowawcze formy realizacyjne, czyli formalno-wychowawczej modyfikowania sposobów zaspokajania potrzeb podopiecznych. Spełniając ig, postulat nie zmieniamy zatem zasadniczej treści opieki, lecz niejako komplikujemy jej przebieg wychowawczymi formami i metodami, które powinny wpływać na przedmiot opieki. U podstaw tej zasady leży teza, że wychowawcza wartość opieki wzrasta wraz ze stopniem modyfikacji zaspokajania potrzeb podopiecznych różnymi formami ich aktywności pośredniczącej, aranżowanej według określonych celów wychowawczych. Przeciwnie, im bardziej cały ten przebieg opieki upraszczamy, zubożamy formalnie, skracamy drogę od podmiotu potrzeby do jej przedmiotu i aktu zaspokajania, tym mniejsza jest jej wartość wychowawcza Oczywiście, stopień takiej modyfikacji opieki musi się mieścić w granicach normalności i rozsądku i nie może kolidować z innymi wartościami, liczącymi się w procesie opiekuńczo-wychowawczym i w życiu³⁷.

Szerszą podstawą dla tej tezy jest pogląd, że w rozwoju filo- i ontog en etycznym człowieka obok pojawiania się nowych potrzeb narastają i komplikują się formy i sposoby ich zaspokajania. Jak zauważa T. Tomaszewski: „U człowieka funkcjonalna struktura czynności komplikuje się jeszcze bardziej przez to, że właściwa operacja wykonawcza obrasta w szereg innych jeszcze operacji pomocniczych

Modyfikacja wychowawcza opieki zawiera się także w sygnalizow anych już wyżej złożonych, opiekuńczo-wychowawczych sytuacjach, wyrażonych wzorem:

Sop-w = f (W <—> PZp <—> DPp <—> AP <—> Wt) Cz

A    A    A    A    4

Wektory wyprowadzone od Cj (założony cel wychowawczy) wskazują na jego modyftkacyjne oddziaływanie na wszystkie elementy strukturalne sytuacji, to jest:

Tak na przykład J. Korczak praktykował pisemną formę porozumiewania się wychowanków z wychowawcami i odwrotnie, komplikując w ten sposób zaspokajanie potrzeby codziennych kontaktów między nimi. Procedura ta uzasadniona była przez niego wieloma rolami wychowawczymi w stosunku do obu stron. Jakkolwiek mogą one wydawać się przekonujące i z określonego punktu widzenia właściwe, to jednak są wyraźnie sprzeczne z innymi celami wychow ania, a co ważnieisze

j wewnętrzne (W), określony poziom zaspokojenia po-dostarczane przedmioty potrzeb (DP_p), aktywność podopiecznego ‘^ywistniane wartości opieki (W,).

JjJ^j®ącyjń| mechanizm można przedstawić w skrócie w akcie za-^,-j obeślonej potrzeby podopiecznego jak na ryc. 32.

PRZEDMIOT POTRZEBY (ZALEŻNOŚCI)

	/ / /
	A < V
^luaizone celowo zacho-	V Cd
$is i sytuacje wychowawcze	^c \
B. G D tworzące modyfiko-j! drogę dojścia	\ ' D i

droga dojścia (doprowadzenia) przedmiotu potrzeby do jej podmiotu, prosta, najkrótsza, nie zawierająca żadnych „komplikacji wychowawczych”

podmiot potrzeby (w rozumieniu obiekty wno-subiektywnym)

bezpośredni skutek opiekuńczy — stan zaspokojenia — obiektywny i subiektywny, osiągnięcie równowagi biopsychicznej

osiągnięty cel wychowawczy operacyjny (urzeczywistnianie w osobowości wychowanka określonych wartości społeczno-kulturowych)

Ryc. 32. Przykładowy schemat przebiegu zaspokajania potrzeby podopiecznego

Określone funkcjonowanie tej ogólnej normy w praktyce można prześledzić na rożnych sposobach dystrybucji przedmiotów potrzeb dzieci w rodzinach i placówkach opieki zakładowej, które dadzą się ująć w uproszczeniu w dwie skrajne — pomijając pośrednie — procedury. Pierwsza — na przykładzie wyposażenia osobistego — polega na dostarczaniu przez opiekuna przedmiotów potrzeb bezpośrednio „z rąk do rąk”, bez żadnych operacji dodatkowych, pośredniczących lub waloryzujących to dawstwo. Jej zalety to prostota, sprawność, niska czasochłonność i bezproblemowość. Wady zaś to. najogólniej, maksymalne zubożenie jej o możliwe potencjalnie wielorakie walory. Natomiast procedura druga, w przeciwieństwie do pierwszej, polega na tym, że iekunowie dostarczając tych dóbr podopiecznym, uruchamiają różne formy