SNC03827

Ryj, 15.2. Położenie (szerokość geograficzna) Grenlandii, Polaki i Australii w przeszłości geologicznej

Lądy i oceany różnią się zdolnością odbijania promieniowania słonecznego oraz pojemnością i przewodnictwem cieplnym. Wody pochłaniają więcej promieniowania niż lądy, a ponadto powiększają bezwładność termiczną systemu klimatycznego. Okresy ekspansji mórz na Ziemi były na ogół epokami klimatu ciepłego z małymi wahaniami sezonowymi i wieloletnimi.

Dopływ promieniowania słonecznego do Ziemi (stała słoneczna - zob. rozdz. 3) waha się w pewnych granicach i w zależności od odległości Ziemia-Słońce oraz od procesów, zachodzących na samym Słońcu (rys. 15.3). Zmiany insolacji stanowią zewnętrzną, astronomiczną przyczynę zmian klimatycznych. Impulsy zmian - wahania nasłonecznienia Ziemi - są przetwarzane w systemie klimatycznym, który wskutek swej bezwładności ignorujfe karótkotrwałe wahania dopływu energii, ale kumuluje skutki utrzymujących się dłużej nadmiarów i niedoborów promieniowania. Niektórzy badacze wskazują jednak, że również krótkotrwałe zmiany insolacji mogą wywoływać zaburzenia pogody i klimatu. Znając zdolność systemu klimatycznego do „produkowania” zaburzeń, nie można wykluczyć takich efektów, chociaż mają one zapewne raczej incyden? talny niż systematyczny charakter.

„Stała” słoneczna zmienia się w cyklu około 11 -letnim, który wyznaczają plamy słoneczne i wyrażająca je miara aktywności Słońca, tzw. liczba Wolfa. Najsilniejsze zmiany