SSA42137

130 Teatry Angłń elgbieiańakiej (do JM2 r.)

«*• itała nsKOKAcjA do rvonm*n* ««»> — menu nnoo jonksa

Plany te wskazują, że osiągano zamierzone efekty przez stosowanie szeregu dwustronnych płaskich dekoracji biegnących pod ostrym kątem ku tyłowi, w głębi zaś cztery płaskie tła zmieniano, w miarą potrzeby, do intermediów. 11. 02 przedstawia ogólny układ „stałej dekoracji’* z widokiem wyspy Delos. Jak jasno widać z planu, używano dodatkowo kilku płaskich dekoracji znajdujących się bezpośrednio poza ostatnią ramą w układzie trójkątnym. Tak więc kiedy scena miała się zmienić na „ośnieżony landszaft, z drzewami bez liści”, dwie boczne dekoracje z nagimi drzewami zsuwały się, ale nie stykały, pozostawiając odsłoniętą dekorację tła, która stanowiła w ten sposób „relieve^f\ czyli prospekt, widoczny poprzez resztę scenerii. Tak przedstawiano różne łntermedii z porami roku. Boczne kulisy były z pewnością stałe i nie zmieniały się wśród wszystkich zmian tła.

Dochodzimy wreszcie do Dwuznacznej zdobyczy (Salmacida Spolia),

s której zachowa) się również rzut poziomy i przekrój (zob. P. Reyher, Les Mascjues anglais). Pod pierwszym z nich Jest napis;

Plon poziomu sceny, na której boczne dekoracje i scena zmieniają się całkowicie wraz a dekoracją tylną.

Rzuca alę w oczy, że mamy tu do czynienia z czymś zupełnie odmiennym. Cztery zestawy kulia bocznych umieszczone są z każdej strony sceny, a każdy zestaw składa się z czterech płaskich, nie obustronnych dekoracji przesuwanych w rowkach. Za nimi znajdują się cztery szeregi tylnych dekoracji, odcinających całkowicie tył sceny. Jeśli Je usunąć, odsłaniają się miejsca, gdzie siedzieli wykonawcy, a z tyłu perspektywa. Każdemu zestawowi bocznych kulis i każde] z tylnych dekoracji odpowiada malowana dekoracja nieba, przy czym kulisy, im dalsze, tym stają się niższe, zgodnie z regułami projektantów scen kontynentalnych. Szkic Jonesa, przedstawiający trzecią scenę z tej „maski", daje dobre pojęcie

0    układzie dekoracji. „Całe niebo" Jest uwidocznione na innym szkicu będącym własnością ks. Dcvonshire.

Z tych planów, rysunków i napisów Jasno wynika, że w maskach stosowano cztery typy oprawy scenicznej: 1. scenę symultaniczną z I-IOtel de Bourgogne, 2. machinę trójkątną, czyli scaena u mi lis, 3. obustronne

1    stałe kulisy boczne z ruchomymi tłami z tyłu oraz 4. całkowicie ruchome szeregi kulia i dekoracji, stanowiące końcową fazę rozwojową scaeruz ductilis. Jasne jest również, że kolejność rozwoju była taka, jaką wyżej podano, a Salmacida Spalia stanowią w istocie ostatnie słowo, jakie w tym przedmiocie powiedział Inlgo Jones.

OPRAWA SCENICZNA W TEATRACH

Od tej pobieżnej i nadto krótkiej relacji o „maskach" przechodzimy do kwestii, która zmusza do ponownego rozpatrzenia efektów scenicznych stosowanych w teatrach prywatnych. Jest prawie nie do pomyślenia, żeby takie sztuki jak Burza były wystawiane na pustej, niczym nie przyozdobionej scenie, i w rzeczy samej mamy powody przypuszczać, że istniały wzajemne zapożyczenia między widowiskami maskowymi a teatrami. Najważniejszym dokumentem z tym się wiążącym Jest wzmianka w History of the University of Oxford Antoniego & Wood. W kolegium Christ Church w Oksfordzie w 1636 r. wystawiono w dekoracjach sztukę Cartwrighta Królewski niewolnik (The Royal Slave). Była ona tak piękna, że królowa poprosiła kanclerza o przesłanie do Hampton Court dekoracji i kostiumów, „ażeby mogła zobaczyć własnych aktorów. Jak Ją grają". Na to kanclerz