68495 SSA42128

120

Teatry Anglii elżbietańskiej (do 1642 r.)

z trochę późniejszej daty, te mianowicie, które tworzą winiety tytułowe w Roxanie Alabastra (1632 r.) i Messalinie Richardsa (1640 r.), wraz z dużo późniejszym rysunkiem teatru „Red Buli”, będącym wkładką do The Wits Kirkmana (1672 r.). 3. Jest też opis teatru „Fortune”, razem z innymi wiadomościami zawarty w papierach Alleyna i w dzienniku Hens-lowe’a. 4. Wreszcie można znaleźć pewne dowody analizując wskazówki sceniczne w sztukach.

Należałoby może zarysować wpierw główne cechy charakterystyczne wnętrz spod punktów 1 i 3, a później porównać je z dowodami z innych źródeł. W rysunku teatru „Swan” (il. 57) otwarta scena estradowa wychodzi na widownię. Z tyłu jest ściana z dwojgiem drzwi, a nad częścią Sceny" wystaje dach podtrzymywany przez parę ' filarów. Trzy galerie biegną dokoła czegoś, co wydaje się kolistą widownią; Jedna- ż tych galerii ciągnie się z tyłu poza sceną, i wygląda na to, że siedzą na niej widzowie. Widocznie De Witt usiłował pokazać te części teatru, które odpowiadały teatrowi rzymskiemu: nad parterem (pii) napisał planities siue arena (równia, czyli arena), nad sceną — prodciteniUlfi, nad tylną ścianą — mimorum aedes (garderoby aktorów), wzdłuż galerii otche-l stra. Dach, siedzenia i porticus nas nie obchodzą. Oprócz tego dodał on jeszcze pewne obserwacje z Londynu, który ZWiedjffól*.

Są w Londynie cztery piękne teatry, odróżniające się swymi godłami. W nich odbywają się codziennie publiczne przedstawieńia... Z tych wszystkich teatrów najokazalszy i największy jest pod godłem Łabędzia... mieści on trzy tysiące osób siedzących... zbudowany jest z kamienia... wsparty na drewnłWiydh kolumnach, które pomalowane na marmur mogą zwieść największych znawców, Narysowałem powyżej kształt tego teatru, który zdaje się wzorować na budowli rzymskiej/

De Witt był gościem z kontynentu i poniekąd uczonym, toteż jego opis, niezależnie od rysunku, posiada specjalną wartość. Inne relacje są z nim zgodne. Już w 1577 r. dowiadujemy się o „kosztownych budowlach teatralnych”, w 1578 r. jest wzmianka o „okazałym miejscu przedstawień”. W 1600 r. pewien cudzoziemiec opisuje „teatr zbudowany z drzewa na modłę starożytnych Rzymian”.^{1 2 3 4 5} Najwidoczniej zwiedzających uderzał właśnie /.okazały” wygląd teatrów i ich podobieństwo do wzorów rzymskich.

Zwróćmy się teraz do autentycznego dokumentu dotyczącego teatru „Fortune”. Dowiadujemy się następujących szczegółów:

1

„zrąb” budynku teatralnego ma być postawiony w kwadrat”: 80 stóp z każ

2

dej strony z zewnątrz i 55 stóp ż każdej strony wewnątrz.

3

Ż.Tpają być trzy piętra, pierwsze wysokie na 12 stóp, drugie na 11, trzecie na

4

9 stóp, a szerokość każdego wynosi 12 stóp 6 cali.

5

3Surządzonych ma być „kilka wygodnych lóż na miejsca dla dżentelmenów”, J jak również miejsca po 2 pensy.