360 VII Macierze. Wyznaczniki. Układy równań liniowych
UKŁAD n RÓWNAŃ O n NIEWIADOMYCH. Układ n
równań liniowych o niewiadomych x,,x2,...,xn zapisujemy w poslaci
a,,xi |
+ |
aI2x2 |
+ ... |
+ |
alnxn |
* cl> |
a2|X| |
+ |
a22x2 |
+ ... |
+ |
a2nxn |
= C2> |
anlxl |
+ |
an2x2 |
+ ... |
+ |
annxn |
= c„. |
Rozwiązaniem lego układu równań jest układ n liczb (x,,x2,...,xn) spełniających równania (2 1).
Przyj mi |
my oznaczenia: all ••• aln |
V |
V | ||
A = |
an1 ••• ann |
, x= |
xn |
. c = |
Cn |
det A = W =
all ••• aln anl ••• ann
Wyznacznik W = det A nazywamy wyznacznikiem głównym lub charakterystycznym układu (2.1). Przy przyjętych wyżej oznaczeniach rozważany układ można zapisać w postaci macierzowej:
AX = C.
TWIERDZENIE 2.1 (Cramera) Jeżeli wyznacznik główny układu
(2.1) jest różny od zera, W*0, to układ ten ma dokładnie jedno rozwiązanie i jest ono określone wzorami
W, W2 • wn
(2.2) X| = yy . X2 ' *’*' ,Xn ~ w ’
gdzie Wk, k = l,...,n, oznacza wyznacznik otrzymany z wyznacznika W przez zastąpienie k-tej kolumny kolumną wyrazów wolnych C,,...,Cn> Wzory (2.2) nazywane są wzorami Cramera
Dowód. Przypuśćmy, że (x,,x2,...,xn) jest rozwiązaniem układu (2.1). Zatem zachodzi równość:
AX = C
Ponieważ dctA=W*0, więc istnieje macierz A 1 odwrotna do macierzy A Pomnóżmy lewostronnie obie strony tego równania macierzowego przez A ’. Wówczas
a stąd Zatem
A"'(AX) = A'lC, (A ’A)X=A 'C, IX-A~'C, X = A ’C.
LXnJ
X1
Lxnj
W
WV
_OD.
W
V | |
• | |
_V |
Zgodnie z własnością (7) wyznaczników* ostatnią równość możemy zapisać w postaci
V |
Ww> | |
J |
II |
Ww" |
_xn. |
W, W,
v « zi —-*■ — ——U
* W ’ n w
skąd otrzymujemy
Pozostaje sprawdzić, że liczby x,,Xj.....xn określone powyższymi
wzorami spełniają układ (2.1). Ponieważ sprawdzenie to jest dosyć kłopotliwe rachunkowo, a przebiega analogicznie dla każdego z równań, pokażemy je tylko dla pierwszego równania: