Strona126

Na przykład przy sprzęganiu dwuazowanej p-nitroaniliny z /ł-naftolem otrzymuje się czerwień paranitroanilinową

nil

I

Barwnik ten jest to proszek jasnoczerwony, nierozpuszczalny w wodzie, słabo rozpuszczalny w alkoholu; temperatura topnienia wynosi 249°C.

Dobry czerwony dym uzyskuje się przez odparowanie barwnika ortometoksyfenyloazo-//-naftolu.

Sudan I otrzymuje się przez sprzężenie dwuazowanej aniliny * //-naftolem:

,o

o

Sudan I jest to krystaliczny, oranżowoczcrwony proszek dający juzy nagrzewaniu do temperatury 200 C pary oranżowoczerwonc. W celu nadania dymowi bardziej jaskrawego odcienia wprowadza •K* do masy dodatkowo rodaminę B (obok sudanu). Sudan I nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się w alkoholu i eterze. Tem-

Iwratura topnienia chemicznie czystego produktu wynosi 131 C ’rodukt techniczny topi się w temp. 124—127°C.

Dym dobrej jakości może być otrzymany również przy stosowaniu produktów sprzęgania dwuazowanej ortoaniliny, u- lub //-nafty Inaminy z //-naftolem.

Spośród barwników mających dwie grupy azowe zadowalające rezultaty daje sudan IV, tworzący przy odparowaniu malinowo-• M-rwone pary:

cii,    cii,    on

I    <Q>

Mudan IV nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się w alkoholu, eterze i benzynie.

Ihirwniki o budowie:

benzen—N=N—naftalen—N=N—naftalen

.....i przy ogrzewaniu dawać pary czarnego lub niebieskiego ko^

to Jednak stałość termiczna takich barwników jest niewielka.

Barwniki dwufenylometanowe. Praktyczne zastosowanie do otrzymywania dymów barwnych znalazł jedynie jeden przedstawiciel tej klasy barwników, a mianowicie Auramina O;

mc • HCI

Chlorowodorek auraminy tworzy złocistożólte płatki o ciężarze właściwym około 1,3 G/cm³, rozpuszczalne w wodzie; produkt techniczny ma często odcień żóltozielonkawy, temperatura topnienia wynosi 216—-218°C.

Auramina przy ogrzewaniu daje jasnożółte pary z wyraźnym odcieniem zielonkawym; w celu poprawienia barwy (usunięcia zielonkawego odcienia) do auraminy dodaje się chryzoidyny w ilości 1/3 ciężaru auraminy. Sama zasada jest w wodzie nierozpuszczalna; temperatura topnienia wynosi 136 C.

Barwniki trójfenylometanowe. Według danych z literatury zielony dym można otrzymać przez odparowanie mieszaniny auiaminy z zielenią malachitową:

Niebieskofioletowy dym niezłej jakości można uzyskać przez odparowanie fioletu krystalicznego (fioletu metylowego):

Dodać należy, że te pochodne fuksynoiminy w obecności chloranu potasowego łatwo się utleniają i tracą wtedy swoją barwę.

Znacznie mniej wrażliwe na utlenianie są barwniki rodaminowe.

ot

tcooli

0

Rodamina B

Rodamina B daje przy odparowaniu dobry czerwon oma linowy dym o dostatecznie intensywnym zabarwieniu nawet przy małym

255