fcnergia mechaniczna nie może przenosić się przez próżnię. Może być przeniesiona wyłącznic przez substancje materialne. Wymaga zatem nośnika.
Najbardziej naturalne reakcje daje energia przenoszona najbardziej naturalnymi nos'nikami, tj. ręką i wodą. Reakcje bardzo zbliżone do naturalnych można uzyskać nośnikami pneumatycznymi i elastycznymi c iałami stałymi.
Drgania o i zęstości dz'więkowej i infradźwiękowej, wytwarzane w celach Icczm czych oraz występujące jako uboczna emisja maszyn przemysłowych, nazywane są najczęściej wibracjami. Wibracje przenoszą najlepiej ciała stale. Gazy tłumią te drgania. Wibiacje przenikają w tkankach na znaczną głębokość.
W podręczniku auloi pizedstawia zarys stosowania masażu za pomoc ą lóżnycli nośników poza ręką masażysty.
W masażach podwodnych pacjent jest zanurzony w wodzie i masaż odbywa się pod jej powierzchnią. Nazywane są one również masażami w środowisku wodnym. Należy rozróżnić trzy rodzaje masaży tego typu:
1. Masaże wykonywane strumieniem wody wypływającym z dyszy zanurzonej w wodzie pod ciśnieniem 0,5 do 3 atm. 7dobyły one dużą popularność. Woda jest tu nośnikiem energii mechanicznej.
2. Masaże wykonywane ręką masażysty w wodzie lub pod obfitymi strumieniami wody (np. masaż wykonywany w Aix les Rams). Nie są obecnie w Polsce wykonywane. Można je uznać za masaże klasyczne wykonywane w wodzie.
3. Masaże wykonywane naizędzicm mechanicznym zanurzonym w wodzie, m.in. aparatem Aquavibron. Może on być stosowany w kąpieli, chociaż najczęściej używa się go bez wody. Masaże te mają charakter wibracji i są opisane w rozdziale o masażach wibracyjnych. Odiębną technikę stosuje się w tzw. kąpielach perełko-wy< h, w których łagodny masaż jest dokonywany przez powietrze.
Masaże podwodne wykonuje się w kąpieli z czystej wody wodociągowej o tern peidlutzc około 30 do 37°C Zastosowanie zamkniętego obiegu wody pozwala na ich szerokie rozpowszechnienie. W obiegu takim woda jest zasysana z wanny przez pompę ssąco-tłoczącą i następnie jako strumień pod wzmożonym ciśnieniem dosta je się z powrotem do tej samej wanny. Zużycie wody i ciepła nie jest większe niż W zwykłej kąpieli.
Urządzenia do masaży podwodnych składają się z:
- wanienki, wanny lub basenu poląr zonego z układem wodociągowym i kanalizacyjnym, pozwalającym napełnić i opróżnić je wodą o temperaturze 30 do 37ftC w czasie kilku minut,
- pompy ssąco-tłoczącej. napędzanej silnikiem elektrycznym, która pobiera wodę Z basenu, nadaje jej pożądane ciśnienie i przez dyszę (umieszczoną ewentualnie na wężu) przekazuje z powrotem do basenu,
dyszy jednej lub kilku (często wymiennych), które znajdują się na wylocie nie-
253