str 113

Wadami łożysk tocznych są:

1.    Trudny demontaż ze względu na ciasne pasowanie.

2.    Wymagana jest bardzo duża dokładność wykonania czopa i obudowy oraz montażu.

3.    Źle przenoszą obciążenia udarowe zwłaszcza przy małych prędkościach obrotowych lub gdy łożysko nie obraca się.

4.    Źle pracują przy dużych prędkościach obrotowych i dużych średnicach.

5.    Powodują drgania i hałas.

6.    Charakteryzują się dużymi wymiarami poprzecznymi.

14.3. Zasady doboru i obliczania łożysk tocznych

Do podstawowych kryteriów decydujących o doborze łożysk należą:

-    wartość i kierunek obciążenia;

-    ograniczenia wymiarowe;

-    prędkość obrotowa;

-    możliwość ograniczenia błędów współosiowości;

-    wymagana dokładność wykonania i cichobieżność;

-    sztywność łożyskowania.

Na ogół oprócz obciążenia jedno z wymienionych kryteriów jest narzucone.

Najczęściej narzucone są ograniczenia wymiarowe (średnica otworu d).

Z obliczaniem łożysk związane są następujące pojęcia:

1.    Trwałość rzeczywista łożyska tocznego — jest to liczba obrotów (L) lub . liczba godzin pracy (L_h) przy stałej prędkości obrotowej, aż do chwili pojawienia się pierwszych oznak zmęczenia łożyska. Najczęściej tymi oznakami jest zmatowienie elementów tocznych, czyli pojawienie się na ich powierzchniach mikropęknięć.

2.    Trwałość umowna (nominalna) L₁₀ grupy pozornie identycznych łożysk -jest to okres pracy łożysk przy stałej prędkości obrotowej (mierzona w godzinach lub liczbie obrotów), jaki osiągnie lub przekroczy 90% łożysk przed wystąpieniem pierwszych objawów zmęczenia materiału. Za okres pracy łożysk przyjmowany do ustalenia trwałości umownej uważa się 500 godzin, w czasie których łożysko obraca się z prędkością obrotową

n_o = 33— obr/min lub 1 milion obrotów. W katalogach łożysk tocznych trwałość umowną L₁₀ określa się symbolem L.

3. Nośność ruchowa (dynamiczna) łożyska C — jest to wyrażona w niuto-nach wartość obciążenia, przy którym łożysko osiągnie trwałość 1 min obrotów lub będzie pracować przez 500 godzin z prędkością obrotową

n_o = 33— obr/min. Nośność ta nazywa się również nośnością nominalną.

W przypadku łożysk poprzecznych obciążenie to powinno być stałe i skie-

113