wstęp do teorii polityki img 58

63

-    Bezpieczeństwo społeczne (societai security) - oznacza pewność przetrwania i rozwoju tożsamości narodowej czy religijnej (czy też plemiennej) danej społeczności tworzącej państwo bądź zamieszkującej na jego terytorium. Pojęcie to bywa niekiedy rozpatrywane łącznic z płaszczyzną kulturową (bezpieczeństwo społeczno-kulturowe czy też kulturowe)²¹. Do tej płaszczyzny - bezpieczeństwa społecznego - należałoby też zaliczyć podejmowane próby osadzenia problematyki studiów nad tożsamością społecznąpłci (gender studies) w teorii bezpieczeństwa i szerzej stosunków międzynarodowych²². Gender security (co możnaby tłumaczyć jako „bezpieczeństwo społeczne tożsamości płci”) oznaczałoby wówczas pewność przetrwania i istnienia dogodnych warunków dla rozwoju tożsamości społecznej płci.

-    Bezpieczeństwo ideologiczne - jak już wspomniano powyżej, pojęcie to odnosi się do pewności przetrwania i rozwoju ideologii, stanowiącej podstawę panującego w danym państwie systemu rządów.

3. Sposoby zapewniania bezpieczeństwa

Z punktu widzenia podmiotowego można wyróżnić dwa rodzaje metod, mających zapewnić stosującemu je państwu stan bezpieczeństwa: unila-teralnc i multilateralne²³.

Unilateralizm opiera się na założeniu samowystarczalności, samoobrony w wypadku agresji. Założenie to w polityce bezpieczeństwa może przejawiać się jako tracąca współcześnie na znaczeniu koncepcja neutralności czy niezaangażo-wania albo też koncepcja izolacjonizmu.

Do metod multilateralnych zaliczyć można przynależność do sojuszu, udział w systemie bezpieczeństwa zbiorowego czy kooperatywnego oraz - zwłaszcza w zakresie „miękkich” aspektów bezpieczeństwa zaangażowanie we współpracę międzynarodową.

Według kryterium przedmiotowego, do podstawowych sposobów zapewnienia bezpieczeństwa zaliczyć można koncyliację, rozbrojenie i odstraszanie, przy- czym pierwszy z nich uznaje się za strategię optymalną. Rozbrojenie przeciwnika osiągnąć

²¹    Zob. Buzan, Waevcr, de Wilde, „Lnvironmental, Bconomic and Sociela! Security...”, s. 41. Szerzej nł. pojęcia bezpieczeństwu kulturowego zob. Grażyna Michałowska, „Bezpieczeństwo kulturowe w warunkach globalizacji procesów społecznych”, [w:] Bobrow, Haliżak, Zięba (red.), op.cil., s. 131-144.

²²    Szerzej zob. Margot Light, Fred Halliday, „Gender and International relations”, [w:] A. J. R. Groom, Margot Light (red.), Contemporary International Relations: A Gnidę to Theory, London -New York: Pinter Publishcrs 1994, s. 50-52.

” Koncentrujemy się tutaj tylko na ogólnym zaprezentowaniu metod zapewniania przez państwa swego bezpieczeństwa. Rezygnujemy natomiast z analizy środków' polityki bezpieczeństwa, jako że na ten temat istnieją inne bardzo dobre opracowania, zob. Justyna Zając, „Środki i metody polityki bezpieczeństwa państwa”, [w:] Ryszard Rosa (red.), Bezpieczeństwo oraz prawa i wolności człowieka, ez. I., Teoretyczne aspekty praw człowieka, Siedlec: wydawnictwo Akademii Podlaskiej 2004, s. 223-233.