- 16 -
wy kodu), w celu zapewnienia jednoznaczności odczytu, w zapisie znaku kodowego musi zajmować określoną pozycję. Wartość potęgi podstawy kodu, odpowiadająca danej pozycji, nazywa się wagą tej pozycji.
Kody, w których określone są wagi poszczególnych pozycji nazywają się kodami pozycyjnymi albo analitycznymi. Kody nie mające tej właściwości nazywają się nieanalitycznymi albo symbolicznymi.
Ważną grupę, ze względu na łatwość przetwarzania na kod dziesiętny, tworzą tzw. kody dwójkowo-dziesiętne. Kodowanie w danym kodzie dwójkowo-dziesiętnym polega na zamianie cyfr danej liczby dziesiętnej na Bymbole binarne. Przykłady kodów dwójkowo-dzieBiętnych zawiera tablica 1.1.
Tablica 1.1
Kody dwójkowo-dzlesiętne_
Kod |
I |
II |
III |
IV |
5ST |
8421 |
2421 |
2421 |
8421 |
0 |
1 / 0000 |
0000 |
0000 |
0011 |
1 |
/ 0001 |
0001 |
0001 |
0100 |
2 |
0010 |
0010 |
0010 |
0101 |
3 |
0011 |
0011 |
0011 |
0110 |
4 |
0100 |
0100 |
0100 |
0111 |
5 |
0101 |
0101 |
1011 |
1000 |
6 |
0110 |
0110 |
1100 |
1001 |
7 |
0111 |
0111 |
1101 |
1010 |
8 |
1000 |
1110 |
1110 |
1011 |
9 |
\ 1001 |
1111 |
1111 |
1100 |
Kod I wykorzystuje początkowe znaki czteropozycyjnego naturalnego kodu dwójkowego. Jest to tzw. kod BCD^Binery Coded Decimal codes). Oto przykład zapisu liczby 25 w naturalnym kodzie dwójkowym i w kodzie BCD
|
(25)10 - (11001 )2 » (0010 0101)2/10
Kody II i III mają tzw. sztuczne wagi (inne niż w kodzie naturalnym). Są to dwa różne kody pomimo jednakowych wag 2, 4, 2, 1. Kod III, zwany kodom Aikena, ma właściwość żwaną samo-uzupełnieniem, polegającą na tym, że każda liczba nad linią między liczbami 415 różni się od symetrycznej względem tej linii wartościami na wszystkich pozycjach. Właściwość ta jest cenna przy realizacji operacji arytmetycznych. Właściwość tę ma również kod IV, utworzony z przesunięcia kodu naturalnego o 3 i dlatego nazwany kodem "plus 3" (exceso 3)- Należy zwrócić uwagę, że zakodowana w tym kodzie liczba określona jest wzorem
1 ■ Żci'21 - d i-0 1
gdzie: - wagi pozycji, d - stała odniesienia (d=3).
Ważną grupę stanowią tzw. kody z zabezpieczeniami, umożliwiające kontrolę prawidłowości przekazywania informacji. Jedną z metod zabezpieczenia jest wyposażenie znaków kodowych w dodatkową pozycję kontrolną - tabl.1.2. Cyfra na tej pozycji informuje o parzystości liczby jedynek na pozostałych pozycjach. Dzięki temu możliwe jest wykrycie błędów polegających na zniekształceniu informacji w nieparzystej liczbie pozycji.
Tablica 1.2 Kod z kontrolą parzystości
—-^^Wagi Llczba^^^ |
8421P |
0 |
00000 |
1 |
00011 |
2 |
00101 |
3 |
00110 |
4 |
01001 |
5 |
01010 |
6 |
01100 |
7 |
01111 |
8 |
10001 |
9 |
10010 |
Odmienną metodę zabezpieczeń reprezentują tzw. kody ze stałym indeksem, tzn. ze stałą liczbą jedynek w znakach odpowie-